Page 167 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

РОБеРТ ЖОН AУМАНН

оширдик. Пировардида, сиз, Сержиу дастлабки саккиз йил давомида
бошқарган оқилоналикни ўрганиш марказига асос солинди.
Жаҳонда ўйинлар назарияси билан шуғулланувчи бир нечта
тадқиқот марказлари мавжуд. одатда, уларни иқтисодиёт факультетла-
ри қошида ташкил қиладилар. Йелда Фонд коулз, Бельгияда Лёвен ка-
толик университети қошида операцияларни тадқиқ этиш ва экономет-
рика маркази, Стэнфорд университети қошида ижтимоий фанлар ва
иқтисодиётда математик тадқиқотлар институти. европа университети
қошида оқилоналикни ўрганиш маркази улардан фарқланади, унинг ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
манфаатлари анча кенгроқ. асосий ғояси – «оқилоналик»: кимнинг-
дир манфаатларини ҳимоя қилувчи хатти-ҳаракат. Бу кўпгина академик
фанларга тааллуқли ва турли контекстларда амал қилади.
Марказнинг аъзолари турли соҳа: математиклар, компьютер фан-
лари, эволюцион биология, умумий фалсафа, фалсафа фани, психоло-
гия, ҳуқуқ, статистика, бизнес-таълим ва умумий таълим ўқитувчилари
ҳисобланишади. аъзоларимиз орасида сиёсатшунослик соҳаси бўйича
мутахассис умуман йўқ. Бу – бизнинг камчилигимиз, чунки дастуримиз-
нинг ўзига хос «туйнуги» ҳисобланади. аъзоларимиз орасида тиббиёт
бўйича бирор мутахассис бўлиши лозим, чунки бу соҳада фойдалилик-
ни оширишнинг оқилона хатти-ҳаракатлари жуда катта аҳамиятга эга
ва бу соҳада ўрганиш учун алоҳида масалалар мавжуд деб ўйлайман.
Лекин, бугунги кунга келиб, бизда тиббиёт бўйича мутахассис мавжуд
эмас.
Қамрови кенглигига қарамай, Марказ фаолияти етарлича фокуслан-
ган. Бу бирор зиддият, яъни кенглиги ва фокусланганлиги каби кўрини-
ши мумкин. Бу ерда жуда кўп турли фанлар, шу билан бир вақтда, биз
эътиборимизни иштирок этиш-этмаслик масалаларига қаратамиз. Биз
ушбу фанларнинг ҳаммасини кўриб чиқамиз, улардан ҳар бирининг
маълум сегментини тадқиқ этамиз, кейин эса бу сегментлар бир-бирига
қанчалик мослигига қараймиз.
Ҳарт: Журналдан ўқувчилар учун иккита мисол келтира оласиз-
ми? Улар, эҳтимол, баъзи ўзаро алоқалар тўғрисида эшитиб ҳатто
хайратланишар.
Ауманн: Ҳаракат қиламиз. оқилоналик ғоясини қўллашнинг баъ-
зи вариантларини кўриб чиқайлик. компьютер фанларида кўплаб
турли процессорлар мавжуд бўлган тақсимланган ҳисоблашлар каби
тушунчалар мавжуд. Муаммо, сони юздан ортиши керак бўлган ва
ҳар бири ўз ҳолича ишлайдиган ушбу процессорларнинг ишини
мувофиқлаштиришдан иборат.
1