Page 285 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

ДЭВИД КAСС

чалик мақолалар, одатда, қуйидагича ёзилишини кузатдим: бирор-бир
муаммони ҳал этишда кун-Такер теоремаси қўлланилар экан. Бундай
истиқбол мени қаноатлантирмасди. Лекин кейинроқ карнеги универ-
ситетига бориб, кичик ўқитувчилардан бири билан танишдим. Мен Ро-
берт Лукасни яхши танирдим, бу менга қўл келди.
MD: Лукас билан қандай танишгансиз?
касс: Боб Чикаго университетида бўлиб, Узава Стэнфорд универ-
ситетидан бу ерга ўтганда мен уни тугатиш арафасида эдим. Боб Узава
билан ҳеч қачон ишламаган, лекин Бобнинг тадқиқотлари ҳам бошқа ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
ўқитувчиларда қизиқиш уйғотмади, чунки у Узава сингари иш билан
шуғулланишни истарди. шунинг учун у Узаванинг вакилига айланди.
Мен бу эпизод мазмунини бўрттиришни истамасдим, лекин Бобнинг
интеллектини баҳолаш имкониятига эга бўлганимни эслайман. У, эс-
лашимча, «харажатлар – маҳсулот ишлаб чиқариш» динамик модели
билан боғлиқ, тармоқ тузилмаси, фирмаларнинг тармоққа кириши,
шунингдек, бозордан чиқишига ўхшаш вазифа топширди.
Ҳар ҳолда мен Лукас билан танишдим, чунки Узава ўз аспирантла-
рининг ишини кузатар ва, одатда, конференциялар ўтказарди, Чика-
гога борганида ҳам аспирантлар гуруҳини ташкил этди. Лукас мен
борган конференциялардан бирида иштирок этди, биз шу ерда таниш-
дик. У жуда ақлли, жуда жиддий инсон эди, биз яхши чиқишардик, у
мени карнеги-Меллонга боришга ундади. Мен кун-Такер шартларини
қўллашим учун тўғри келмаслигини билардим, у менда юзага келган
фикрга мос келмасди.
шундай қилиб, карнегига йўл олдим ва у ерда бошқа кишилар би-
лан танишдим. Масалан, Лен Рэппинг жуда ажойиб инсон бўлиб чиқди.
Дастлаб у бозорга қаратилган Чикаго мактаби вакили бўлган, сўнгра
вьетнамдаги уруш даврида ўз қарашларини ўзгартирди, лекин барибир
жуда қизиқ ва ақлли йигит бўлиб қолди. Менда таассурот уйғотган яна
бир инсон Герберт Саймон ҳақиқатдан қизиқарли ва ижодкор киши эди.
Ўшанда ўзимга: «Сенинг фикринг хато ва у ерга бориш жуда қизиқ»,
дедим. карнегига борганимда, у ер бизнес мактабидан фарқли ўлароқ
жуда яхши жой бўлиб; уларда анъанавий бизнес мактаби эмас, MBA
дастури мавжуд эди.
MD: 1970 йилда бўлган эдими бу?
касс: Ҳа, айнан 1970 йилда. Ўқитувчилар кам ва MBA даражаси-
га эришишни хоҳлаганлар нисбатан кам бўлган. Биз уларни ҳам ас-
пирантларни ўқитгандек ўқитардик. Ўша пайтларда ҳозирги даврдан
фарқли ўлароқ, ўқишга кирар, математика жуда мураккаб ёки бизнесга
2