Page 139 - ХАМИДОВА ЗУЛФИЯ АХМАДЖОНОВНА - monografiya

ХУЛОСА ВА ТАКЛИФЛАР
Диссертация ишида амалга оширилган тадқиқотлар натижасида

қуйидаги илмий хулосалар чиқарилди:
1. Амир Темурнинг ҳунармандчилик фаолиятини ижтимоий-
иқтисодий жиҳатдан қўллаб-қувватлашига бу даврда феодал жамият
таркибида ҳунармандчилик ва савдо-сотиқни алоҳида тармоқ

сифатида шаклланиши; Чингизийлар даврида узоқ вақт ижтимоий-
иқтисодий беқарорликни ҳукм суриши; мамлакатнинг моддий
жиҳатдан қашшоқлашуви; ҳарбий юришлар учун қурол-аслаҳа ва

жиҳозларга эҳтиёжнинг ортиб бориши; ижтимоий табақа вакиллари
ва аҳолининг моддий ва номоддий неъматларга бўлган эҳтиёжининг
ортиши; хорижий давлатлар билан савдо-сотиқ муносабатларининг
йўлга қўйилиши; Буюк ипак йўлига эгалик қилишга даъвогарлик;

аҳоли бандлиги ва даромадларни ошириш; маҳаллий бозорни товар
ва хизматлар билан тўйинтириш; пойтахт ва қўл остидаги
давлатларни обод қилишга интилиш туртки бўлди.

2. ХV-ХVI асрларга иқтисодий-сиёсий жиҳатдан барқарорлаш-
ган ўзига хос давр сифатида қаралади. Амир Темур ва темурийлар
замонида илм-фан, ислом динини равнақ топтириш билан бирга

ҳунармандчилик ва савдо муносабатлари ижтимоий-иқтисодий
фаровонликни ошириш омили сифатида эътироф этилган ва уни
ривожлантириш давлат сиёсати даражасидаги устувор вазифалардан

бири қилиб белгиланган. Бу тарихий манбаларда ҳам яққол
ифодасини аксини топган. Вақти-вақти билан пул ислоҳотлари
ўтказиб турилгани, солиқ имтиёзларининг қўлланилганлиги, қулай
имтиёзли шарт-шароитларнинг яратилганлиги мамлакатда ички ва

ташқи савдо кенгайишига, ҳунармандчилик такомиллашувига ва
маҳсулотлар ҳажми ортишига ижобий таъсир кўрсатган.
Мовароуннаҳр ва Хуросонда марказий ҳокимиятнинг барқарорлиги

мамлакат ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан равнақ топишига хизмат
қилган.
3. Амир Темур ва Темурийлар даври билан боғлиқ ижтимоий-
иқтисодий соҳа, тармоқларга оид давлат сиёсати нафақат иқтисодчи

олимлар балки тарихчи олимлар томонидан ҳам атрофлича
ўрганилмаган, мавжуд хорижий ва маҳаллий илмий-тарихий
манбалар ҳам етарлича тадқиқ этилмаган. Бу эса мавзу доирасида

билимларни бойитишда тўсқинлик қилади.
4. Ҳунармандчиликнинг моҳияти ва унинг хусусиятларидаги
тафовутларни ҳар бир мамлакатнинг миллий-маданий хусусиятлари

133