Page 219 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
himoyalanishi lozim bo‘lgan intellektual mehnat natijalarini himoya
qila olmaydilar. Intellektual mulkni muhofaza qilishning to‘g‘ri yo‘lga
qo‘yilgan tizimi qaroqchilik va kontrafakt mahsulotlarga samarali
qarshi kurashish vositasi sifatida xizmat qiladi. Intellektual
faoliyatning himoyalangan natijalaridan noqonuniy foydalanish

nafaqat mamlakatimiz uchun, balki butun dunyo mamlakatlari
uchun ham jiddiy muammoga aylanib ulgurdi. Isteʼmol bozorida
soxta va kontrafakt mahsulotlar miqdorining sezilarli darajada oshib
ketishi isteʼmolchilarga jiddiy zarar yetkazadi, davlat ham katta
yo‘qotishlarga uchraydi, mahalliy va xorijiy ishlab chiqaruvchilar
ham bundan aziyat chekadilar. Intellektual mulkni samarali huquqiy
himoya qilishning mavjudligi har qanday mamlakat iqtisodiyotining
jadal rivojlanishining muhim sharti hisoblanadi, chunki bu sohada
amalga oshirilayotgan va to‘g‘ri yo‘lga qo‘yilgan davlat siyosati
xo‘jalik yurituvchi subyektlarning innovatsion faoliyatini

rag‘batlantirish va innovatsion mahsulotlar yaratuvchilarining
ijodiy faolligini oshirish omili hisoblanadi.
Asosiy maqsadi u yoki bu masalalarni hal etish uchun yangi
bilimlarning uzatilishi bo‘lgan texnologiyalar transferiga
intellektual mulkni himoya qilish mexanizmining samaradorligi
to‘g‘ridan-to‘g‘ri taʼsir ko‘rsatadi. Intellektual mulk huquqlarini

himoya qilish, innovatsiyalarni himoya qilish innovatsion jarayonlarni
boshqarishning muhim vazifasidir. Ushbu muammoning hal etilishi
texnologiyalarni uzatish jarayoni, innovatsiyalar diffuziyasi, xuddi
boshqa tovar va xizmatlar kabi ularning sotilishi va sotib olinishi
jarayonlarini jadallashtirish imkonini beradi. Intellektual faoliyat
mahsulotlarini almashish natijasida yaratilgan texnologiyalar
bozorining ahamiyati bugungi kunda har qachongidan ham o‘sib
borayotganligini kuzatishimiz qiyin emas. Intellektual mulk – bu
katta foyda keltirishi mumkin bo‘lgan tashkilotning muhim nomoddiy

aktivi hisoblanishi bois, tegishli himoyani taʼmin etish asosida
raqobatchilar tomonidan ruxsatsiz foydalanishning oldini olish juda
muhimdir.

218