Page 222 - Innovatsion iqtisodiyot
P. 222
INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
beradigan mamlakatlar tashkil etadi. Ikkinchi guruhini milliy
huquqla riga Angliya huquqi taʼsir o‘tkazgan mamlakatlar tashkil
etadi.
Angliya huquqining kontinental huquqdan asosiy farqi shundaki,
qonunlar bilan birga sud jarayonlari ham huquq manbalar hisoblanadi.
Bunday holat huquqda muayyan ishlar bo‘yicha kuchga kirgan va
ushbu holatga mos bo‘lgan qonun meʼyorlarini izohlab beradigan
sud qarorlari boshqa sudlar shu kabi ishlarni ko‘rgan vaqtda qo‘lla-
nish uchun majburiy namuna bo‘lib qoladi.
Har ikki yo‘nalishdan tashqari milliy patent tizimlarini shartli ra-
vishda to‘rt asosiy: german, roman, ingliz va Amerika guruhiga bo‘-
lish mumkin, ular patent huquqining asosiy tizimlari hisoblanadi.
Patent huquqi hamma vaqt iqtisodiy munosabatlar bilan
belgilanadi, chunki u jamiyat iqtisodiy rivojlanishining zarur omili
hisoblanadi.
Mualliflik huquqi va mualliflik huquqi obyektlari
“Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston
Respublikasi Qonuniga muvofiq mualliflik huquqining obyektlari
bo‘lib quyidagilar hisoblanadi: mualliflik huquqi ijodiy faoliyat
natijasi bo‘lmish fan, adabiyot va sanʼat asarlariga nisbatan ularning
maq sadi va qadr-qimmati, shuningdek ifodalanish usulidan qatʼi
nazar, tatbiq etiladi.
Mualliflik huquqi quyidagi biron-bir obyektiv shaklda bo‘lgan
oshkor qilingan asarlarga ham, oshkor qilinmagan asarlarga ham
tatbiq etiladi:
yozma (qo‘lyozma, mashinkalangan yozuv, notali yozuv va hokazo);
og‘zaki (omma oldida so‘zlash, omma oldida ijro etish va hokazo);
ovozli yoki video yozuv (mexanik, magnitli, raqamli, optik va
hokazo);
tasvir (rasm, eskiz, manzara, tarh, chizma, kino-, tele-, video- yoki
fotokadr va hokazo);
hajmli-fazoviy (haykal, model, maket, inshoot va hokazo);
boshqa shakllardagi.
Mualliflik huquqi g‘oyalar, tamoyillar, uslublar, jarayonlar, tizimlar,
221