Page 32 - Innovatsion iqtisodiyot
P. 32
INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
-innovatsion faoliyat qatnashchilarining munosabatlarini tartibga
soluvchi qonunchilik va normativ-huquqiy asoslari shakllantirish;
-innovatsion sohada yuqori malakali kadrlar tayyorlash va qayta
tayyorlash tizimlarini yaratish;
-innovatsion faoliyat qatnashchilarini axborot bilan qo‘llab-quv-
vatlash va innovatsion loyihalarni boshqarish tizimlarini yaratish;
-korxonalar innovatsion faolligini oshirishni taʼminlovchi, sa-
marali faoliyat yurituvchi, bozorga yo‘naltirilgan innovatsion tizim
yaratish;
-yangiliklar kiritish asosida ishlab chiqarishda jadal tarkibiy
o‘zgarishlarni amalga oshirish;
-mahsulot (tovar, xizmat) raqobatdoshligi va ishlab chiqarishning
texnik darajasini oshirish;
-ichki va tashqi bozorlarda sanoat va fan-texnika mahsulotlarini
yanada siljitish uchun sharoitlar yaratish;
-innovatsion faoliyat sohasida xalqaro hamkorlik va tarmoqlararo
kooperatsiya ilg‘or tajribalari va ustunliklaridan maksimal darajada
foydalanish.
Raqobat afzalliklariga erishishning uch xil usuli mavjud:
-mahsulotning o‘ziga xosligi (yangilik bo‘yicha yetakchilik);
-xarajatlarning eng past darajasi (narx bo‘yicha yetakchilik);
-isteʼmolchilarning qoniqishi (savdo markasi bo‘yicha yetakchilik).
Yangi bozorlar va yangi isteʼmol talabi shakllantiruvchi, yangiligi,
sifati, isteʼmol xislatlari bo‘yicha ajralib turuvchi tovar va xizmatlar-
ni yaratish va ishlab chiqarish muhim ahamiyat kasb etadi. Buni
shu bilan izohlash mumkinki, sanoat mahsulotlari ishlab chiqish va
o‘zlashtirish muddati, qoidaga ko‘ra, xalq isteʼmoli tovarlari bilan qi-
yoslanganda uzoqroq bo‘ladi (baʼzida – bir necha baravar), tovarlarni
bozorga chiqarish tajribasi ham katta emas. Shunday qilib, sanoat in-
novatsiyalari bozorda muvaffaqiyatga erishish va investitsiyalarning
o‘zini oqlashini bashorat qilish uchun kamida 3-5 yillik zaxiraga ega
bo‘lish zarur. Bozorga kechikib chiqish, mohiyatan, tovarning hayo-
tiylik davrini bozorga kiritish yoki o‘sish bosqichida uzadi va inno-
vatsiyani umumiy muvaffaqiyatsizlikka uchratadi.
31