Page 321 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
tirok etgan mutaxassislarning 46 foizi uchinchi tomon mutaxassislari
yoki menejerlardan ko‘ra, ular o‘zlari ishongan hamkasblaridan
yangi g‘oyalarni qabul qilishlari va ular bilan bo‘lishishni afzal
ko‘rishlarini bildirishgan. Ishonch – bu uzoq muddatli muvaffaqiyat
va tashkilotdagi noxush hodisalarning oldini olishning garovidir.
Mark Rozin bir-biriga bog‘liq bo‘lgan to‘rtta ishonch yo‘nalishini

aniqlashtiradi (bir yo‘nalish boshqasini mustahkamlaydi yoki yo‘q
qiladi va ular birgalikda ishonch yoki ishonchsizlik madaniyatini
ifodalaydi). “Yuqoridan pastga” ishonch-menejerlardan xodimlarga
yo‘naltirilgan bo‘lib, rahbarlarning o‘z vakolatlarini “quyiga” berishga
tayyorliklarini va tashkilotning moslashuvchan ekanligini ifoda etadi.
“Pastdan yuqoriga” ishonch xodimlardan menejerlar tomon
yo‘naltirilgan bo‘lib, xodimlarning sadoqatini, pastdan yuqoriga
yo‘naltirilgan teskari aloqaning mavjudligini, xodimlarning jarayonga
jalb qi linganlik va ularning tashabbuskorlik darajasini aks ettiradi.
Gorizontal bo‘yicha ishonch tuzilmaviy birliklar o‘rtasidagi o‘zaro

munosabatlarni aks ettiradi, axborot almashinuvi qay tarzda oson
kechishini va bo‘linmalar o‘rtasida o‘zaro muloqotning qanday
darajada ochiq yo‘lga qo‘yilganligini ko‘rsatadi. Tashqi kontur
bo‘yicha ishonch kompaniya va yetkazib beruvchilar, mijozlar,
banklar va boshqa kontragentlar o‘rtasidagi ishonch darajasini aks
ettiradi.
Ishonch bo‘lmasa menejerlar iqtidorli xodimlarni sezmay qolishlari
ham mumkin. J. Barsh, J. Devidson va M. Kapotstsilar tomonidan

o‘tkazilgan tadqiqot natijalariga ko‘ra, so‘rovda qatnashgan yuqori
darajali rahbarlarning 40 foizi kompaniyada innovatsion loyihalarni
amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan bilim darajasiga ega xodimlar
yetarlicha mavjud emas, deb hisoblaydilar. Shu bilan birga, xodimlar
buning aksini aytadilar: ularning fikricha, kompaniyada yetarlicha
samarali ishlaydigan xodimlar ko‘p, ammo ishonch madaniyatining
yo‘qligi bois xodimlar innovatsion jarayonlardan o‘zlarini yiroq
tutadilar .
34
Kompaniyada tashkiliy madaniyatni shakllantirish bir necha

34 Барш, Дж., Дэвидсон Дж., Капоцци, М. Лидерство и инновации // The McKinsey Quarterly. 2008. №1. — С.
36-47.
320