Page 322 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
bos qichda amalga oshadi. Hayotiylik siklining dastlabki (start-
up) bosqichida uni tadbirkor-biznes asoschisi belgilaydi. Agar
tadbirkorning shaxsiy jihatlari va qadriyat yo‘nalishlari innovatsion
tadbirkorning o‘lchamlariga muvofiq kelmas ekan, u innovatsion
tipdagi tashkiliy madaniyatni shakllantira olmaydi. Ushbu jarayonda
yetakchining roli o‘ta muhim hisoblanadi – biznesning rivojlanib

borishi asnosida u xuddi “yadroviy zanjir reaksiyasi”ni ishga tushirib,
borgan sari ko‘proq insonlarni jarayonga jalb qiladi. Insonlar mazkur
jarayonga chuqurroq kirib borganlari sari, o‘zlari uchun ushbu
muhitni “tabiiy yashash muhiti” sifatida qabul qiladilar.
Agar xodimlar uchun ushbu muhit har tomonlama qulay bo‘lsa,
ular nafaqat innovatsion madaniyatning asosiy tamoyillarini qo‘llab-
quvvatlaydilar, balki tashqi muhitning tobora kuchayib borayotgan
“turbulentlik” muammolariga javob bera borib, uni yanada
rivojlantirishga o‘zlarining munosib hissalarini qo‘shadilar. Geri
Xemel tomonidan berilgan zamonaviy kompaniya muhitining mazkur

tavsifi zamonaviy dunyoda mavjud bo‘lgan iqtisodiy, siyosiy va
ijtimoiy hayotning o‘ziga xos xususiyatlarini to‘liq aks ettiradi. Yangi
g‘oyalarni izlab topish, ularni o‘zlashtirish va joriy etishni tobora
faollashtirish asnosida innovatsion korporativ madaniyatni o‘zlari
uchun bosh mezon sifatida qabul qilgan kompaniyalargina, yangicha
sharoitlarda yashab qolishlari va o‘z faoliyatlarini kengaytirishlari
mumkin.
Yuqorida keltirilgan maʼlumotlardan innovatsion kompaniya

tashkiliy madaniyatining asosiy farqlovchi belgilari to‘g‘risida
xulosa yasashimiz mumkin. Rasmdan ko‘rinib turibdiki, innovatsion
kompaniyalar barcha ko‘rsatkichlar (faqat nizolilikdan tashqari)
ayniqsa, tavakkal qilishga tayyorlik, qo‘llab-quvvatlash, muloqot
jarayonidagi ixtiyoriylik va yumor ko‘rsatkichlari bo‘yicha anʼanaviy
kompaniyalardan ustun turadi.
Kompaniya faoliyat ko‘rsatishining falsafasini aks ettiruvchi
kompaniya missiyasini shakllantirish asosini qadriyatlar tashkil
etadi. Kompaniya missiyasini ishlab chiqish bilan bir qatorda, o‘ta
qisqacha ko‘rinishda asosiy qadriyatni aks ettiruvchi kompaniya

321