Page 448 - Innovatsion iqtisodiyot
P. 448
INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Loyihalarni ustuvorlik bo‘yicha ranjirovkalash resurslarni loyihalar
o‘rtasida taqsimlash uchun kerak.
3. Moliyaviy va boshqa resurslarni innovatsiyalar portfeli ichida
taqsimlash.
Bunda “xarajatlar – samaradorlik” sxemasiga asoslangan qaror
qabul qilish qoidasidan foydalaniladi: birinchi navbatda, naqd pul
mablag‘lari iqtisodiy samaradorligi maksimal darajaga (ustuvorlik
darajasiga) ega bo‘lgan loyihaga ajratiladi.
Jahon amaliyotida “xarajatlar – samaradorlik”ni tahlil qilish barcha
moliyani taqsimlash mexanizmlari uchun majburiy jarayondir. Buni
shu bilan izohlash mumkinki, ushbu qoidani amaliy qo‘llash qan-
chalik oson bo‘lmasin, u quyidagilarga erishish imkonini beradigan
loyihalar portfelini taʼminlaydi:
– berilgan cheklangan mablag‘lar doirasida maksimal mumkin
bo‘lgan samaradorlik;
– talab etilgan natija va samaradorlik darajasiga eng minimal sarf-
xarajatlar.
Korxonada shunday vaziyat yuzaga kelishi mumkinki, innovatsion
loyihalarni amalga oshirishga innovatsion mablag‘larning yetarli
emasligi to‘sqinlik qiladi.
Bunday holda qo‘shimcha investorlarni hamda xususiy moliyaviy
mablag‘larni izlab topish yoki mavjud innovatsion loyihalar portfelini
o‘zgartirish zarur bo‘ladi.
4. Loyihalar portfelini aniqlashtirish – loyihalarning bir qismini
o‘ziga jalb qilishi ko‘proq loyihalar foydasiga hamda investitsion
mablag‘larning miqdoriga qarab kesib tashlash.
Shunday qilib, innovatsion ishlar portfelini tanlashga tajriba,
bilim, sog‘lom idrok, iqtisodiy bilimlar, xodimlar imkoniyatlari va
innovatsiyalarni joriy etish yutuqlari ehtimolligi kutilayotgan natijalar
haqida yaxshi tasavvurga ega bo‘lish, ilmiy xodimlar va bo‘linmalar
menejerlari faoliyatini rag‘batlantiruvchi omillarni tanlay olishni talab
qiladigan ancha murakkab muammo sifatida qaralishi kerak.
Ayni paytda innovatsiyalarni boshqarishda quyidagi muammolar
mavjud:
447