Page 449 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
– innovatsiyalarga sarf-xarajatlarni kamaytirish;
– jahon ilmiy-texnik taraqqiyotidan texnikani rivojlantirishning
sifat ko‘rsatkichlari bo‘yicha oqsoqlash surʼatlarining o‘sishi;
– mavjud moddiy-texnik, ishlab chiqarish-iqtisodiy va ijtimoiy-
tashkiliy tuzilmalar ishida moslashuvchanlikning yo‘qligi;

– innovatsion jarayonlarning haddan tashqari ko‘p vaqtni olishi
(ayniqsa, innovatsiyalar hayotiy siklining oxirgi bosqichida);
– innovatsiyalar tarqalishining cheklanganligi (ularning bitta-
ikkita firmalarda joriy etilishi);
– radikal innovatsiyalar tutgan o‘rnining nihoyatda pastligi;
– innovatsiyalardan manfaatdorlikning yo‘qligi;
– so‘nggi 10-15 yilda ishlab chiqarishni texnik qayta qurollantirish
va modernizatsiya qilish dasturlari bo‘yicha investitsiyalarning
deyarli butunlay to‘xtatilishi.

Innovatsiyalarni joriy etish doim bozor ehtiyojlariga bog‘liq. Shu
sababli innovator-rahbar bozorning kerakli ulushini qanday turdagi
yangi mahsulotlar, ishlar va xizmatlar taʼminlashi kerakligini, qisqa
muddatli va uzoq muddatli dasturlarning balanslashuvini taʼminlash
uchun qanday mahsulotlar modernizatsiya qilinishi kerakligini doim
aniqlab borishi kerak, yaʼni u muayyan sharoitlarda o‘zining bozor-
dagi ulushining maqbul variantiga, foydalaniladigan innovatsion

salohiyatdan qaytishni oshirishga erishish yo‘llarini aniqlashi lozim.
Yangilanish jarayoni innovatsion menejer uchun ilmiy-ishlab
chiqarish xodimlarining kundalik ishlarini o‘zgartirish va ularni
innovatsion faoliyatning yangi shakllarini izlashga yo‘naltirish, har
bir xodimni yangiliklar manbaiga aylantirishni bildiradi. U ko‘p sonli
innovatsion jarayon ishtirokchilarini birlashtirishi, ularning samarali
ishi uchun firma faoliyatini yangilashga yo‘naltirilgan iqtisodiy shart-
sharoitlar va rag‘batlarni yaratishi darkor.
Yuqorida keltirib o‘tilganlardan xulosa qilib aytishimiz mumkinki,

innovatsion loyiha – bu innovatsiyalarni tijoratlashtirishdan keladigan
foyda to‘g‘risida matematik hisob-kitoblar asosida rasmiylashtirilgan
shartnomadir Innovatsion loyihaning samaradorligini baholash, o‘z
navbatida loyihaning kutilayotgan bozor qiymatiga erishish uchun

448