Page 681 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Mavzu bo‘yicha qisqacha xulosalar
Innovatsion marketingning shakllanishi boshqaruv faoliyati-
ning rivojlanishi va isteʼmolchining ijtimoiy takror ishlab chiqarish
jarayonidagi o‘rni bilan uzviy bog‘liqdir. Hozirgi vaqtda bozorda
raqobatbardoshlikni saqlash masalasi ayniqsa keskin bo‘lib, bunda

tizimli marketingning o‘rniga yetarlicha baho berish talab etiladi.
Korxonalarning raqobatdoshligi ko‘plab omillarga bog‘liq, yaʼni
zamonaviy menejment nafaqat resurslardan samarali foydalanish
va qayta taqsimlashni, balki bozor sharoitlari va mavjud bozor
nisbatlarini hisobga olishi ham talab qiladi. Aynan raqobatning
kuchayishi innovatsion marketingning paydo bo‘lishi va shakllanish
omillaridan biriga aylandi. Raqobat ustunliklari har doim tashqi va
ichki muhitda maʼlum o‘zgarishlarni amalga oshirish bilan bog‘liq
bo‘lib, ular amalda innovatsiyalar bilan chambarchas bog‘liq.

Innovatsiya-bu asosini intellektual mulk obyektlari tashkil qiluvchi
yangi raqobatbardosh mahsulot, texnologiyalar, boshqaruv shakl
va usullarini ishlab chiqish va tarqatishga qaratilgan ijodiy faoliyat
natijalaridan tijorat maqsadlarida foydalanishdir.
Innovatsion faoliyat-bu to‘plangan bilimlar, texnologiyalar va
uskunalarni tijoratlashtirishga qaratilgan faoliyatdir. Innovatsion
faoliyat natijasi yangi yoki qo‘shimcha tovarlar yohud yangi sifatlarga

(innovatsiyalarga) ega tovar va xizmatlarda o‘z aksini topadi.
Innovatsion faoliyat-bu intellektual mahsulotni yaratish va undan
foydalanish, yangi o‘ziga xos g‘oyalarni tayyor mahsulot holiga kel-
tirish asosida ularni bozorda tayyor mahsulot shaklida sotishga
qaratilgan faoliyatdir.
Innovatsiyaning mohiyati uning funksiyalarida namoyon bo‘ladi.
Innovatsiyalarning funksiyalari uning mamlakat iqtisodiy tizimidagi
maqsadini va iqtisodiy jarayondagi o‘rnini aks ettiradi. Korxonalar-
ning raqobatbardoshligini oshirishda innovatsiyalar alohida ahamiyat

kasb etadi. Amalda innovatsiya quyidagi uchta funksiyani bajaradi:
– takror ishlab chiqarish;
– investitsion;
– rag‘batlantirish.

680