Page 13 - NRCM1

Đức Thanh

sát lại với nhau. Màu của tấm lăng kính chính là tƣ
tƣởng của tôi, quan niệm của tôi, thành kiến của tôi,
tập quán của tôi, tôn giáo của tôi, kinh nghiệm của tôi,
triết lý nhân sinh mà tôi ƣa thích. Rồi đến điều kiện
kinh tế, văn hóa, xã hội nơi tôi sinh sống, trạng thái
tâm lý của tôi nhƣ tôi đang vui, đang buồn, đang lo
lắng, đang sợ hãi, đang cầu mong, trông chờ một điều
gì đó,…
Ở sát na đầu tiên (một sát na gần bằng 1/100 giây)

sự thấy chƣa có thức tình xen vào, ví dụ cho cái thấy
xuyên qua tấm lăng kính trong suốt không màu. Với
cái thấy này, thế giới hiện tƣợng đƣơc chiếu hiện nhƣ
đang là. Nhƣng sự thấy này đâu dừng ở đó, bởi con
ngƣời có tâm chấp trƣớc, tức là sự thấy xuyên qua các
lớp lăng kính đã nhuộm màu tƣ tƣởng, tình cảm, rồi nói
cái này là đẹp, cái kia là xấu, cái này là phải, cái kia là
quấy… Xuyên qua các lăng kính nhuộm màu thì không
thể thấy đƣợc sự vật nhƣ đang là, ta gọi là sự thấy có
chấp trước. Một khi có chấp trƣớc thì cái mà ta nhận
thức đƣợc chỉ là cái cái bóng của thế giới hiện tƣợng
mà thôi. Để làm rõ, ta lấy vài ví dụ điển hình về sự
thấy có chấp trước này:
- Thấy theo quan niệm, tư tưởng của mình. Phải
biết quan niệm thay đổi theo từng thời kỳ để phù hợp
với điều kiện kinh tế, văn hóa xã hội của nó. Quan
niệm cũng thay đổi theo từng địa phƣơng, từng quốc
gia nhƣ việc dạy con cái, trách nhiệm của cha mẹ với

con cái trong gia đình,..

12