Page 10 - NRCM1

NHẬN RA CHÍNH MÌNH

luyến của gia đình và ngƣời thân (tử khổ). Tám sự khổ
nêu trên cũng có thể tóm lại thành ba trƣờng hợp:
- Khổ khổ: Sự khổ đã đến rồi lại chồng thêm
nhiều cái khổ nữa. Ngƣời đời nói “đã nghèo còn mắc
cái eo”. Nhƣ gia đình tôi nghèo khổ, nên lấy vợ cũng

nghèo, làm lụng vất vả, con cái sinh ra không có điều
kiện chăm sóc tốt nên bệnh hoạn hoài.
- Hành khổ: Là các pháp dời đổi vô thƣờng nên
khổ, nhƣ thay đổi về thời tiết, thay đổi về vật chất, thay
đổi về tình cảm bạn bè, vợ chồng,…
- Hoại khổ: Là các pháp vô thƣờng, hủy hoại nên
khổ, nhƣ sự hủy hoại của bão lụt, hỏa hoạn, sự chết
chóc,….
Ngoài ra còn có cái khổ bị thiêu đốt, nung nấu,
gông cùm, xiềng xích của chúng sinh ở cõi địa ngục.
Khổ do khát mà chẳng đƣợc uống, đói mà chẳng đƣợc
ăn của chúng sinh ngạ quỷ. Khổ do sớm sinh, chiều
chết của loài chúng sinh nhỏ bé nhƣ côn trùng, phù du.
Khổ do mƣa bão hoành hành mà không có chỗ trú, hạn
hán không có nƣớc uống, bị ăn nuốt, xé xác lẫn nhau
đối với loài chúng sinh là động vật nơi hoang dã. Khổ
do bị hành hạ, đánh đập, mổ bụng, cắt cổ đối với chúng
sinh là vật nuôi lấy trứng, lấy thịt,…

Các thứ khổ não của chúng sinh khó có thể nói hết
đƣợc. Ngay cả những lúc vui vẻ, sung sƣớng, no đủ,
giàu sang,… cũng vẫn nằm trong sự khổ, vì tất cả
những cái đó đều vô thƣờng nên sẽ dẫn đến sự bất toại
nguyện. Nhƣ một cảm thọ về lạc thú, nó sẽ không tồn

9