Page 186 - NRCM1

NHẬN RA CHÍNH MÌNH

Tánh này với nhiều tên gọi nhƣ là: pháp giới tánh,
tánh chân-nhƣ, tự-tánh, tánh-giác… Ở nơi các loài hữu
tình tánh này làm cho có sự sống, có hoạt động, có tri
giác nên gọi là Phật-tánh. Tánh này rất vi diệu, vƣợt
ngoài hạn lƣợng của ngôn ngữ-danh xƣng, nó vốn
thƣờng “diệu”, thƣờng “minh”; cái diệu của tánh giác
luôn là minh nên gọi “Tánh giác diệu minh”. 172
- “Diệu” là tùy duyên, làm ra nhƣ có sự vật hiện-
tƣợng ứng với cái lƣợng hay biết theo nghiệp thức của
mỗi loài. Với cái “diệu” này các pháp trùng trùng
duyên khởi nhƣ huyễn, cái này có thì cái kia có, cái
này sinh nên cái kia sinh, cái này diệt thì cái kia diệt,
theo nghiệp thức của mỗi loài mà nhận biết.

- “Minh” là cái bản nhiên sáng suốt của mọi sự
vật hiện tƣợng; ở nơi pháp duyên khởi, thể biết này
nhƣ vắng lặng, không biến động, không có phân chia
chủ thể hay khách thể, vận hành một cách thông suốt,
vô ngại. Nơi con ngƣời, nó cũng là cái thể biết thanh
tịnh, vô sai biệt, thƣờng hằng ở các căn.
Nhƣ nƣớc lấy tánh ƣớt làm thể (tánh ƣớt dụ cho
“minh”), sóng mòi là dụng (dụ cho “diệu”). Mặt nƣớc
phẳng lặng, khi có tác động của gió thì duyên khởi ra
thiên hình vạn trạng các lƣợn sóng khác nhau. Lƣợn
sóng có to, có nhỏ nhƣng tánh ƣớt trong các sóng mòi
nào có thay đổi. Tánh diệu là tùy duyên khởi ra các
tƣớng, tánh minh là cái thể biết sáng suốt bất biến

172
“Nhƣ Lai Tạng chỉ là tánh giác diệu minh” Kinh Thủ Lăng Nghiêm, trang
312 - Dịch giả Tâm Minh.
185