Page 185 - NRCM1

Đức Thanh

CÁC PHÁP DUYÊN KHỞI LÀ
CƠ SỞ THEN CHỐT CỦA LUẬT NHÂN QUẢ

Các pháp là duyên sinh giả hợp, không tự tánh cố
định (tánh không) đó là tánh chung của các sự vật, hiện
tƣợng. Từ cái không tự tánh này, duyên khởi ra thế
giới-hiện tƣợng đa dạng mà không làm chƣớng ngại
nhau. “Tánh không” này là cái ản nhiên thƣờng hằng
của các loài chúng sinh.
Chúng ở đây là sự hội tụ của các duyên; Sinh là
tạo ra; chúng sinh có nghĩa là nhờ các duyên hội hợp
với nhau mà sinh khởi. Các pháp trong vũ trụ là chúng
sinh vô tình, con ngƣời và các động vật là chúng sinh
hữu tình; tất cả đƣợc gọi theo danh từ Duy thức học là
tánh duyên khởi pháp. Y tánh là từ tánh không.
Duyên khởi là nhờ duyên mà sinh khởi. Không có pháp
nào rời tánh mà có thể sinh ra, nên dù hình tƣớng có
khác nhau nhƣng vẫn đồng nhau ở thể tánh. 171
Tánh không này cùng khắp không gian, cái gì gọi
là lớn nhất cũng không ngoài nó đƣợc, cái gì gọi nhỏ
nhất cũng không trong nó đƣợc; cùng khắp thời gian,
chẳng có đến, chẳng có đi. Nó nhƣ hƣ không hàm chứa
vạn vật mà không có ý sở hữu dù chỉ một vật nên gọi là
Nhƣ Lai Tạng tánh.
Tánh này vƣợt ngoài sự đối đãi có-không, nhơ-
sạch, động-tịnh,…vắng lặng thƣờng tịch, không có
sinh diệt, không có dấu vết của danh tƣớng nên gọi là
thật-tướng của các pháp.

171 “Chúng ở… thể tánh” Thiền trong ời thường, trang 173 - Thích Thông Huệ.
184