Page 57 - NRCM1

Đức Thanh

Khi Thức duyên cũng không duyên cái gì khác,
nó chỉ tự lấy kiến phần duyên qua tƣớng phần của nó
mà thôi.
Thế nên chúng ta hiện tiền thấy những núi, sông,
đất, nƣớc… thật ra không phải thấy đƣợc cái bản chất
tƣớng phần của Thức A lại da biến, mà chính do Nhãn
thức nƣơng tƣớng phần của Thức A lại da làm bản
chất, tự biến trở lại cái tƣớng phần, rồi tự dùng kiến
phần của nó duyên đó. Cũng nhƣ có ngƣời treo mặt
gƣơng đối trƣớc một cái cây, rồi ngƣời ấy trở lại xem
lại gƣơng, thế là họ chỉ thấy đƣợc cái bóng cây trong
gƣơng mà thôi, chớ không thể thấy đƣợc cái cây ản
38
chất ở ngoài gƣơng.
Vậy là, do duy thức biến hiện, nên vọng thấy có
các cảnh vật.

Có ngƣời hỏi: “Thế giới vật chất nếu không, sao
hiện giờ ta thấy nó đều thật.”
Luận chủ đáp: “Ví nhƣ trong hƣ không, không có
hoa đốm, nhƣng vì ngƣời bệnh (nhặm) con mắt, nên
thấy có hoa đốm giữa hƣ không. Và cũng nhƣ ngƣời
mang kính xanh thì thấy mọi cảnh vật đều xanh. Ngƣời
39
mang kính vàng thấy cảnh vật màu vàng…”
Căn cứ theo lý này mà luận, thì thế giới chúng ta
hiện ở đây, chính là thế giới ảnh tƣợng, nhƣ bóng
trong gƣơng. Thế mà chúng ta cũng đối trên thế giới

38
“Khi thức… ngoài gƣơng” Duy Thức Học, trang 203 - Hòa thƣợng Thích
Thiện Hoa dịch.
39
“Có ngƣời… màu vàng…” Duy Thức Học, trang 131 - Hòa thƣợng Thích
Thiện Hoa dịch.
56