Page 94 - NRCM1

NHẬN RA CHÍNH MÌNH

TA LÀ GÌ? TA TỪ ĐÂU ĐẾN?
CHẾT ĐI VỀ ĐÂU?

*Ta là gì?
Cái mà ngƣời đời thƣờng gọi là Ta, rồi xem nhƣ
là một chủ thể độc lập thƣờng còn; thật ra nó là một
hợp thể gồm có phần sinh lý và phần tâm lý trong đó.
Phần sinh lý (sắc chất hay thân): Thân thể của ta
gồm thể đặc nhƣ da thịt, xƣơng; thể lỏng nhƣ nƣớc
mắt, mồ hôi, máu, tân dịch; thể động nhƣ hơi thở…;
thể nhiệt nhƣ sức nóng trong cơ thể. Trong Phật học
gọi chung là tứ đại: đất, nƣớc, gió, lửa.
Phần tâm lý: Gọi là tâm của ta nghe có vẻ độc
lập, thật ra nó là những khái niệm, những ƣớc mơ,
những kỹ năng, những tri giác suy tƣởng, những tình
cảm vui mừng (hỷ), giận (nộ), buồn bực (ai), lạc
quan (lạc), yêu thƣơng (ái), ghét (ố), ham muốn
(dục). Trong Phật học chia những thứ ấy thành bốn
nhóm: thọ, tƣởng, hành, thức.
Tổng hợp hai phần này lại gọi là ngũ uẩn, tức là
sắc, thọ, tƣởng, hành, thức. Uẩn nghĩa là chứa, hay tích
tụ, nhƣ sắc uẩn chứa nhóm tứ đại, thọ uẩn chứa sáu
cảm thọ của căn, thức uẩn chứa sáu thức phân biệt của
căn,… Năm uẩn này do duyên hợp giả có, nó không có
tự tính cố định, nên ta nói nó là không, là vô ngã.
Con ngƣời vọng chấp thân-tâm này là thƣờng còn

và có chủ tể là vô minh, thí dụ tôi muốn thân này tồn
tại vĩnh viễn có đƣợc không? Muốn nó không bị bệnh
có đƣợc không? Còn về mặt tâm lý, tƣ tƣởng của tôi
93