Page 197 - ตามรอยพระศาสดา
P. 197
196
การเกิดเป็นทุกข์และติดตามไปเสมอ
เหมือนโคที่ยังมีล้อเกวียนติดตามตลอด
“ดูกรภิกษุทั้งหลาย! สังสารวัฏนี้หาเบื้องต้นเบื้องปลายได้โดย
ยาก สัตว์ที่พอใจในการเกิด ย่อมเกิดบ่อย ๆ และการเกิดใดนั้นตถาคต
กล่าวว่าเป็นทุกข์ เพราะสิ่งที่ติดตามความเกิดมาก็คือความแก่ชรา ความ
เจ็บปวดทรมาน และความตาย ความต้องพลัดพรากจากสิ่งอันเป็นที่รัก
ความต้องการประสบกับสิ่งอันไม่เป็นที่รัก ความแห้งใจ ความคร�่าครวญ
ความทุกข์กายทุกข์ใจและความคับแค้นใจ อุปมาเหมือนเห็ดซึ่งโผล่ขึ้นจาก
ดินและน�าดินติดขึ้นมาด้วย หรืออุปมาเหมือนโคซึ่งเทียมเกวียนแล้ว จะเดิน
ไปไหนก็มีเกวียนติดตามไปทุกแห่ง
สัตว์โลกเมื่อเกิดมาก็น�าทุกข์ประจ�าสังขารติดมาด้วย ตราบใด
ที่เขายังไม่สลัดความพอใจในสังขารออก ความทุกข์ก็ย่อมติดตามไป
เสมอ เหมือนโคที่ยังมีแอกเกวียนครอบคออยู่ ล้อเกวียนย่อมติดตามไป
ทุกฝีก้าว”
“ดูกรภิกษุทั้งหลาย! เมื่อรากยังมั่นคง แม้ต้นไม้จะถูกตัดแล้ว
มันก็สามารถขึ้นได้อีกฉันเดียวกัน เมื่อบุคคลยังไม่ถอนตัณหานุสัย
ขึ้นเสียจากดวงจิต ความทุกข์ก็เกิดขึ้นอีกแน่ ๆ ภิกษุทั้งหลาย! น�้าตาของ
สัตว์ที่ต้องร้องไห้เพราะความทุกข์โทมนัสทับถมในขณะที่ท่องเที่ยวอยู่ใน
วัฏสงสารนี้มีจ�านวนมากเหลือคณา สุดที่จะกล่าวได้ว่ามีประมาณเท่านั้น
เท่านี้ กระดูกที่เขาทอดทิ้งลงทับถมปฐพีเล่า ถ้าน�ามากองรวมกันไม่ให้
กระจัดกระจายคงจะสูงเท่าภูเขา บนพื้นแผ่นดินนี้ไม่มีช่องว่างเลยแม้แต่
นิดเดียวที่สัตว์ไม่เคยตาย ปฐพีนี้เกลื่อนกล่นไปด้วยสัตว์ที่ตายแล้วตายเล่า
เป็นที่น่าสังเวชสลดจิตยิ่งนัก ทุกย่างก้าวของมนุษย์และสัตว์เหยียบย�่า
ตามรอยพระศาสดา
