Page 43 - test ebook1
P. 43
จ านงค์ แรกพินิจ
หน่วยการเรียนที่ 4
กรณีศึกษาองค์กรชุมชนและเครือข่ายชุมชนที่ประสบความส าเร็จในการพัฒนา
1. กรณีศึกษา
กรณีศึกษา (case study) เป็นระเบียบวิธีอย่างหนึ่งในการศึกษาวิจัยทางสังคมศาสตร์
ใช้ส าหรับการรวบรวมข้อมูลและการศึกษาเรื่องใดเรื่องหนึ่งในเชิงลึก โดยการเก็บข้อมูล
อย่างละเอียดเกี่ยวกับเรื่องที่ต้องการศึกษา ตั้งแต่ความเป็นมาในอดีตหรือประวัติศาสตร์
ประสบการณ์ และการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น รวมทั้งรายละเอียดเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่าง
ปัจจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งทางเศรษฐกิจ สังคมวัฒนธรรม การเมือง และสภาพแวดล้อม
ทางธรรมชาติ
กรณีศึกษาองค์กรชุมชนและเครือข่ายชุมชน เป็นการศึกษาประวัติความเป็นมาพัฒนาการ
หรือการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนับตั้งแต่ระยะแรกเริ่มขององค์กรและเครือข่าย รูปแบบการบริหาร
จัดการหรือความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิก ปัจจัยทางเศรษฐกิจ สังคมวัฒนธรรม การเมือง และ
สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติทั้งภายในและภายนอกชุมชนที่มีอิทธิพลต่อการด าเนินงานขององค์กร
และเครือข่าย ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน รวมทั้งวิเคราะห์ให้เห็นว่าปัจจัยต่างๆเหล่านี้ ส่งผลต่อ
ประสิทธิภาพหรือการบรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายขององค์กรและเครือข่ายหรือไม่ อย่างไร
2 การวางแผนศึกษาเรียนรู้องค์กรชุมชนและเครือข่ายชุมชน
2.1 แนวคิด ผู้ศึกษาองค์กรและเครือข่ายชุมชนมีความจ าเป็นต้องวางแผนหรือก าหนด
กรอบแนวคิดเพื่อเป็นแนวทางในการศึกษา อย่างไรก็ตามต้องระลึกไว้เสมอว่าสิ่งที่ก าหนดขึ้นนี้
เป็นเพียงกรอบที่พร้อมจะปรับเปลี่ยนได้ตลอดเวลาเพื่อให้สอดคล้องกับความเป็นจริง
ปัจจุบันการก าหนดแนวคิดในการศึกษาปรากฏการณ์ทางสังคมจะน าแนวคิดแบบภาวะคู่
ที่ขัดแย้งหรือนักวิชาการบางท่านเรียกว่าคู่ตรงข้าม ซึ่งเป็นการมองเหตุการณ์สองด้านควบคู่กัน เช่น
ทุกข์คู่กับสุข อ่อนแอคู่กับเข้มแข็ง พึ่งพาคู่กับการพึ่งตนเอง เป็นต้น การใช้แนวคิดภาวะคู่ตรงข้าม
มาก าหนดแนวคิดจะช่วยให้ผู้ศึกษาท าความเข้าใจพลวัตหรือการเลื่อนไหลของปรากฏการณ์
ทางสังคมได้ดียิ่งขึ้น เพราะทุกสิ่งทุอย่างจะไม่คงที่ ไม่มีใครมีความสุขตลอดเวลา แต่จะมีทุกข์
ในบางขณะเกิดขึ้นควบคู่กันไป เช่นเดียวกับองค์กรและเครือข่ายชุมชนที่ไม่ได้เข้มแข็งหรืออ่อนแอ
เสมอไป แต่ความเข้มแข็งหรืออ่อนแอจะพลวัตหรือเลื่อนไหลไปมาตลอดเวลา
ในกรณีศึกษาองค์กรชุมชนและเครือข่ายชุมชน การก าหนดแนวคิดควรเริ่มที่การมอง
ภาพรวมทั้งหมดขององค์กรและเครือข่าย เพราะภาพรวมซึ่งประกอบด้วยแนวคิด วัตถุประสงค์ และ
เป้าหมายจะเป็นตัวก าหนดรูปแบบและการด าเนินงานขององค์กรชุมชนและเครือข่ายชุมชน เช่น
องค์กรชุมชนและเครือข่ายชุมชน 38
