Page 121 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๙๓

ตาม ป.พ.พ.มาตรา ๑๓๖๙ ว่าโจทก์เข้ายึดถือที่ดินพิพาทเพื่อตน โจทก์ย่อมได้สิทธิครอบครอง

จ าเลยมีหน้าที่น าสืบ (ฎีกาที่ ๗๐๓/๒๕๐๘)

- โจทก์ฟ้องขอแบ่งที่ดินจากจ าเลยอ้างว่าเป็นมรดกของมารดาตกได้แก่

โจทก์จ าเลยร่วมกัน จ าเลยให้การว่ามารดายกที่ดินพิพาทให้จ าเลยเพียงผู้เดียว จ าเลยครอบครอง

เพื่อตนมากว่า ๑๐ ปีแล้ว ที่ดินพิพาทมิใช่มรดก เท่ากับปฏิเสธว่าที่ดินพิพาทมิใช่มรดกของมารดา

เมื่อที่ดินพิพาทเป็นที่ดินมือเปล่า จ าเลยเป็นฝ่ายครอบครอง จ าเลยย่อมได้รับประโยชน์จาก

ข้อสันนิษฐานตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๖๙, ๑๓๗๒ ว่ามีสิทธิครอบครอง โจทก์มีหน้าที่น าสืบ

(ฎีกาที่ ๓๐๕๙ - ๓๐๖๐/๒๕๑๖)

ข้อสังเกต

ถ้าเป็นคดีพิพาทกันระหว่างเจ้าพนักงานกับราษฎร ราษฎรอ้างว่าที่ดินพิพาท
เป็นของตน แต่เจ้าพนักงานอ้างว่าเป็นที่สาธารณะ แม้ราษฎรจะเป็นผู้ครอบครองก็ไม่ได้รับ

ประโยชน์จากข้อสันนิษฐาน เพราะราษฎรจะยกเอาการครอบครองขึ้นยันต่อรัฐไม่ได้

ต้องกลับไปใช้หลักทั่วไปที่ว่า ผู้ใดกล่าวอ้างต้องมีหน้าที่น าสืบ (ฎีกาที่ ๕๙๒/๒๕๑๓) ภาระการพิสูจน์

ย่อมตกแก่ผู้กล่าวอ้าง (ฎีกาที่ ๗/๒๕๓๙)

๒.๓.๘.๒ ข้อสันนิษฐานในเรื่องละเมิด มีข้อสันนิษฐานเป็นคุณแก่

ผู้เสียหาย ท าให้คู่ความอีกฝ่ายหนึ่งมีภาระการพิสูจน์ เช่น ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๔๓๓, ๔๓๗

เรือกลไฟของจ าเลยโยงเรือของโจทก์และท าให้เรือที่โยงล่ม กรณีต้องตาม ป.พ.พ. มาตรา ๔๓๗

จ าเลยมีหน้าที่ต้องน าสืบ (ฎีกาที่ ๖๒๗/๒๔๘๖)

- ยานพาหนะที่เดินด้วยก าลังเครื่องจักรกลด้วยกันโดนกัน

เสียหายไม่ตกอยู่ในบังคับแห่ง ป.พ.พ. มาตรา ๔๓๗ หน้าที่น าสืบตกอยู่ในหลักธรรมดา คือ ฝ่ายใด

กล่าวอ้าง อีกฝ่ายหนึ่งท าละเมิด ฝ่ายที่กล่าวอ้างต้องน าสืบก่อน (ฎีกาที่ ๘๒๘/๒๔๙๐, ๒๓๗๙ - ๒๓๘๐/

๒๕๓๒, ๓๙๖/๒๕๔๔)

- กรณีที่เข้าข้อสันนิษฐานตาม ป.พ.พ. มาตรา ๔๓๗ จะต้องเป็น

ความเสียหายที่เกิดจากตัวทรัพย์นั้นโดยตรง แม้กระแสไฟฟ้าจะเป็นทรัพย์ที่เกิดอันตราย

โดยสภาพ ตามมาตรา ๔๓๗ วรรคสอง แต่ตามฟ้องโจทก์อ้างว่าเหตุละเมิดเพราะจ าเลย

(การไฟฟ้า ฯ)ไม่ตัดกระแสไฟฟ้าท าให้ไม่ปลอดภัยต่อการดับเพลิง เป็นเหตุให้เพลิงลุกลามไหม้

บ้านโจทก์ ซึ่งเป็นการกระท าของบุคคล หาใช่เกิดจากตัวทรัพย์คือกระแสไฟฟ้า โจทก์จึงมีภาระ

การพิสูจน์ (ฎีกาที่ ๖๘๙๒/๒๕๓๗) แท่นไฮดรอลิกส าหรับเทน ้าตาลดิบออกจากรถยนต์บรรทุก

ซึ่งจอดอยู่บนแท่นไฮดรอลิกนั้นลงฉางเก็บ เป็นทรัพย์อันเป็นของเกิดอันตรายได้โดยอาการกลไก

ของทรัพย์นั้น ซึ่งจ าเลยที่ ๑ ผู้มีไว้ในครอบครองจะต้องรับผิดชอบเพื่อความเสียหาย อันเกิดแต่