Page 34 - คู่มือปฏิบัติงานสำหรับวิสัญญีพยาบาล 2562

บทที่ 6

การช่วยระงับความรู้สึก ผู้ป่วยเด็ก
(Anesthesia for Pediatric surgery)

ทีมวิสัญญีพยาบาลประจ าโซนเด็ก
อาจารย ที่ปรึกษา อ.พญ.ปรารถนา วิทยาไพโรจน์

วัตถุประสงค์

1. สามารถประเมิน วางแผนและช่วยระงับความรู้สึกผู้ป่วยเด็กได้
2. สามารถป้องกัน ดูแลและประเมินภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นขณะให้การระงับความรู้สึกได้อย่างเหมาะสม
3. สามารถส่งต่อข้อมูลการดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัดที่มีประสิทธิภาพได้

บทน า
การให้ยาระงับความรู้สึกในผู้ป่วยเด็กเป็นงานที่ละเอียดอ่อนและท้าทาย เนื่องจากเด็กมีความแตกต่างจาก
ผู้ใหญ่หลายประการ แม้ในกลุ่มผู้ป่วยเด็กเองยังมีความแตกต่างกันในแต่ละอายุ เหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นอาจมี
ผลกระทบต่อพัฒนาการทางร่างกายและจิตใจของผู้ป่วยเด็กในอนาคตได้ ดังนั้นผู้ช่วยให้ยาระงับความรู้สึกในเด็กจึงมี

ความจ าเป็นต้องมีความรู้พื้นฐานด้านกายวิภาคและด้านสรีรวิทยา เพื่อสามารถประเมินและเตรียมผู้ป่วยเด็กก่อนให้ยา
ระงับความรู้สึก สามารถเตรียมอุปกรณ์ในการดูแลผู้ป่วยเด็กระหว่างและหลังผ่าตัด รวมทั้งช่วยเตรียมและให้การดูแล
ระงับปวดผู้ป่วยเด็กหลังผ่าตัดได้ ผู้ป่วยเด็กที่มารับการผ่าตัดแบ่งได้เป็น 5 กลุ่ม คือ Premature อายุ <37 สัปดาห์,
Neonate อายุแรกเกิด-1 เดือน, Infant อายุ 1-11 เดือน เด็กเล็กอายุ 1-6 ปี และเด็กโตอายุ >6 ปี ปัญหาที่มักพบใน

ผู้ป่วยเด็กที่มารับการให้ยาระงับความรู้สึกได้แก่ Upper respiratory tract infection (URI) ถ้าการผ่าตัดไม่เร่งด่วน
ควรเลื่อนการผ่าตัดไป 1-2 สัปดาห์ เพื่อป้องกันการเกิด laryngospasm, bronchospasm และ desaturation และ
เตรียมยาแก้ไขไว้ให้พร้อม, ทารก preterm (อายุครรภ์ <60 สัปดาห์) มีโอกาสเกิด periodic apnea ได้ง่าย ควรฝ้า

สังเกตภาวะ apnea โรคหอบหืด โรคลมชัก ภาวะซีด

ขั้นตอนการช่วยให้ยาระงับความรู้สึกผู้ป่วย
1. การประเมินผู้ป่วยก่อนให้ยาระงับความรู้สึก
1.1 การเยี่ยมผู้ป่วยก่อนการระงับความรู้สึก

การซักประวัติและตรวจร่างกาย ได้แก่ ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต ประวัติการเจ็บป่วยปัจจุบัน ประวัติการคลอด
ประวัติการได้รับยาระงับความรู้สึกในอดีต ประวัติโรคทางเดินหายใจ ประวัติการแพ้ยา และการตรวจร่างกายระบบ
ทางเดินหายใจ โรคหอบหืด โรคลมชัก ภาวะซีด

1.2 ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น Hct, Platelet
1.3 การเซ็นใบยินยอม : อธิบายข้อดี ข้อเสีย และภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นให้ผู้ปกครองรับทราบ
1.4 การงดน้ าและอาหาร ดังแสดงในตารางที่ 6.1