Page 128 - Phẩm Tam Quốc

Tào Tháo thường phạt rất nặng và thưởng cũng ra trò. Tào Tháo luôn giữ

một nguyên tắc, không phải nhất thời do hứng chí mà ban thưởng bừa bãi.
Muốn thưởng một người nào thì trước đó phải có công lớn; và phần thưởng
cũng rất xứng đáng. Nói như Quách Gia “gia thêm ân, quá với kỳ vọng của
mọi người”' “suy nghĩ thấu đáo, đến nơi đến chốn”. Theo ‘Tam quốc chí. Từ
Hoảng truyện”, một lần giao chiến với Lưu Bị, Từ Hoảng đã xông thẳng vào
kẻ thù, đánh bại Quan Vũ, giữ được Tương Phàn, Tào Tháo đã ra khỏi doanh
trại hàng bảy dặm, bày tiệc lớn mừng công, tự rót rượu uý lạo ba quân. Tào

Tháo nói, ta hơn ba mươi năm cầm quân, từng đọc nhiều sách cổ, nhưng chưa
hề thấy ai được như Từ tướng quân, dám xông tới phá vòng vây của địch, e
như vậy Tôn Vũ cũng phải bái phục. Lúc đó các tướng đã tụ tập, Tào Tháo đi
thị sát, tướng sĩ các quân đều ra vây lấy xem. Chỉ có quân lính của Từ Hoảng
“quân doanh tề chỉnh, tướng sĩ ở đâu yên đấy”. Tào Tháo xúc động nói, Từ
tướng quân có phong thái như Chu Á Phu!

Từ Hoảng vốn là người của Dương Phụng, sau khi quy thuận Tào Tháo
luôn hết mực trung thành. Từ Hoảng vào sinh ra tử lập công dựng nghiệp,
trước lúc ra trận, thường đến cúng vái trước mộ tổ để tỏ rõ quyết tâm sống
chết. Lòng trung thành của Từ Hoảng cũng giống lòng trung thành của bao

người khác vì Tào Tháo đã rất tín nhiệm, thưởng phạt rõ ràng. Tào Tháo là
thống soái, chưa bao giờ tranh giành cao thấp với bộ hạ, mỗi khi lập công đều
quy cho bộ hạ. Điều quan trọng hơn, mỗi khi luận công đều hết sức sáng suốt,
biết rõ công trạng của từng người; phần thưởng của Tào Tháo cũng rất đúng
mực, đáng thưởng bao nhiêu thì thưởng bấy nhiêu; Tào Tháo không bình

quân, bảo đảm cho từng người được thưởng đúng với công sức của mình. Nói
như Tuân Úc, Tào Tháo “Lấy nhân đãi người, chân thành không giả dối, bản
thân cần kiệm, không tiếc người có công”. Chẳng trách ngài Chu Trạch Hùng
nói, về mặt này, Tào Tháo đúng là nhà nghệ thuật. Và theo tôi, Tào Tháo ban
thưởng lẽ nào chỉ là nghệ thuật mà còn là khoa học.

Thứ tư, “Khiêm tốn hết lòng, trọng dụng người hiền”. Đối với người tài,
khích lệ cố nhiên là quan trọng, nhưng quan trọng hơn là được trọng dụng,
được thống soái thực bụng nghe theo làm theo. Qua sử sách, chúng ta luôn
thấy thái độ của Tào Tháo đối với ý kiến của bộ hạ: nghe và làm theo. Đương
nhiên cũng có lúc “không nghe”, “không theo”. Nhưng nếu sau việc đó, Tào

Tháo thấy mình sai lầm thì nhất định sẽ kiểm điểm, sẽ xin lỗi, sẽ cảm tạ bộ hạ
đã có ý kiến, đã nhắc nhở. Lúc kiểm điểm, không nhất thiết phải khóc, phải
xịu mặt lại, mà Tào Tháo thường cười nói. Theo Tam quốc chí. Tưởng Tế
truyện, lúc đánh Tôn Quyền, Tào Tháo chuẩn bị làm theo các bước như trận