Page 127 - Phẩm Tam Quốc

với ta!

Thành tâm và tín nhiệm đổi lại là sự cảm kích và trung thành. Nói về Vu
Cấm. Theo Tam quốc chí. Vu Cấm truyện, lần đầu Trương Tú đến hàng rồi
làm phản, Tào Tháo không kịp đề phòng, bị đánh cho tơi bời khói lửa, toàn
quân hỗn loạn. Chỉ có Vu Cấm “cùng với hàng trăm quân, vừa đánh vừa lui,

tuy có thương vong nhưng không rời nhau” và cuối cùng “chỉnh đốn hàng
ngũ, chiêng trống trở về”, nhân đó còn trừng trị lũ quân Thanh châu làm loạn.
Quân Thanh châu là quân Khăn Vàng đầu hàng Tào Tháo, quân kỷ rất kém,
Tảo Tháo rất rộng rãi với chúng (Thái tổ khoan dung), cho nên, nhân lúc hỗn
loạn chúng mới kéo đi cướp phá (dám nhân đó mà cướp). Vu Cấm thẳng tay
“cho đánh và trị tội một số”. Quân Thanh châu liền chạy đến tố cáo chuyện

đó với Tào Tháo. Còn Vu Cấm, lúc về đến đại bản doanh “lo cho quân lập
trại”, chưa đi gặp Tào Tháo (chưa đến chào Thái tổ). Lúc đó có người nói,
quân Thanh châu đã tố cáo ngài, còn không nhanh đi nói cho rõ mọi chuyện!
Vu Cấm nói, truy binh có thể đến bất cứ lúc nào, nếu không chuẩn bị sớm,
lấy gì để đối phó với địch? Vả, Tào công sáng suốt biết chừng nào, chúng tố
giác thì tác dụng gì! Thế rồi cứ yên tâm lập doanh hạ trại, xong xuôi đâu đấy,
mới đi gặp Tào Tháo. Tào Tháo tỏ ra thú vị nói, Vu Cấm ngài, có tư thế một

danh tướng thời cổ! Liền phong là Ích Thọ đình hầu.
Thứ ba, là “Lệnh hành cấm chỉ, thưởng phạt phân minh”. Đây là nguyên

tắc cơ bản trong đạo dùng người, nhưng Tào Tháo còn có chỗ đặc biệt. Một,
tự làm mẫu mực, hai, rõ ràng minh bạch. Chúng ta đều biết, Tào Tháo trị
quân rất nghiêm, vào tháng năm, năm Kiến An thứ VIII (năm 203), Tào Tháo
từng ban lệnh: “Mệnh lệnh tướng quân xuất chinh, chỉ thưởng công mà
không phạt tội, không phải là quốc sách. Nay chư tướng xuất chinh, quân bại
trận phải chịu tội, quân thất lợi bị miễn quan tước”. Thực ra thì không chỉ, bại
quân thất lợi mới bị xử lý mà vi phạm quân kỷ cũng phải nghiêm trị, bản thân

Tào Tháo cũng không ngoại lệ đó. Tháo từng có lệnh, lúc hành quân không
được đi trên ruộng lúa, ai phạm lệnh sẽ giết. Thế là kỵ binh phải xuống dắt
ngựa, tay cầm vũ khí nâng những bông lúa sang bên rồi mới đi. Nhưng ngựa
của Tào Tháo đã nhảy vào ruộng lúa, cuối cùng Tào Tháo phải lấy kiếm cắt
tóc để chịu phạt. Từ đó mới có chuyện nổi tiếng Lấy tóc thay đầu. Truyện có
ghi trong Tào Man truyện – một cuốn sách không mấy cảm tình với Tào

Tháo. Xưa nay, chuyện đó còn được dùng để nói rõ Tào Tháo là gian trá, giả
dối. Thời cổ đại, việc cắt tóc được coi là nhục hình, gọi là “côn”. Sau này, khi
trừng trị Thôi Diễm, Tào Tháo cũng dùng côn hình, rõ ràng đây không phải là
câu chuyện viết bừa, vờ vĩnh.