Page 42 - Phẩm Tam Quốc

Thôi Quân giáp trụ từ doanh trại về nhà, Thôi Liệt liền hỏi: lão phu là tam

công, bên ngoài có điều tiếng gì không? Thôi Quân nói, đại nhân từ lâu đã
nổi tiếng, nay đảm nhận khanh thú, mọi người đều nói đại nhân là tam công
đương nhiên là không hổ? Có điều lần này, thiên hạ đã thất vọng về đại nhân.
Thôi Liệt hỏi vì sao. Thôi Quân nói, vì trên người đại nhân có mùi đồng thối.
Thôi Liệt bỗng nổi giận, cầm gậy đánh Thôi Quân. Thôi Quân quay đầu bỏ
chạy, áo giáp trên người kêu leng keng. Thôi Liệt mắng, cha đánh ngươi
chạy, như vậy là hiếu không? Thôi Quân nói, nam nào Đại Thuấn hầu hạ cha

mẹ, bị đánh nhẹ thì chịu, đánh mạnh thì đi, không phải bất hiếu! Thôi Liệt hết
đường nói và đã cảm thấy xấu hổ.
Như vậy thấy rõ, hai triều Hoàn Linh đã thối rữa đến tận nóc.

Có điều, nếu trút hết tội Đông Hán diệt vong lên người Hoàn đế và Linh đế
là không công bằng. thực tế, từ sau khi Vương Mãng thoán ngôi, Quang Vũ
vực lại, thì vương triều Đại Hán không thể phục hồi được. Ngoại thích tiếm

quyền, hoạn quan chuyên chính, quân phiệt xưng hùng, gian thần tìm cách
nắm quyền, quan tham liều mạng vơ tiền, trăm họ chỉ còn biết ăn đất. Đạo
đức suy đồi là việc hết sức hồ đồ. Hồi đó có bài dân ca nói: “cử tú tài, không
biết chữ, cử hiếu liêm, cha ở riêng”; “thẳng như dây cung, chết bên đường,
cong như vòng móc, được phong hầu”, có thể thấy, ít liêm ít sỉ và miệng thật
lòng giả đã thành cách thức; chống lại hủ bại, đề cao liêm sỉ, chỉnh đốn kỷ

cương đã thành việc làm có ích. Năm 142 (niên hiệu Hán An năm đầu thời
Hán Thuận đế), triều đình đã phải cử tám vị khanh sư đi tuần tra cả nước, hy
vọng có thể chỉnh đốn việc hủ bại trong số quan lại địa phương. Trong số đặc
phái viên đó có người là Trương Cương còn ít tuổi. Vừa ra khỏi kinh thành,
Trương Cương cho đào một cái hố rất to, cho người tháo hết bánh xe ném
xuống đó. Bộ hạ hỏi xem ý tứ thế nào, Trương Cương cười nhạt nói: “Lang
sói cầm quyền thăm hỏi hồ li!” nghĩa là, triều chính cả nước còn bị những kẻ

đại gian đại ác nắm giữ, đi bắt mấy con tôm con tép, lũ tham quan nhỏ, phỏng
có ích gì!
Thời đại Tào Tháo là lúc lang sói cầm quyền, hồ li càn rỡ. Lúc Tào Tháo là

quan địa phương, từng có quyết tâm chỉnh đốn trật tự bằng những biện pháp
mạnh, nhiều lệnh cấm chỉ, được ban bố khắp nơi. Tháo bãi miễn tham quan,
đánh vào lũ bất pháp. Các thế lực tàn ác mỗi khi nói đến Tháo như nói đến
hổ, mặt biến sắc, thậm chí bỏ đến các địa phương khác (lớn nhỏ sợ hãi, gian
tà bỏ trốn đến các quận khác), kết quả “Lẽ phải tràn khắp, cả quận thanh
bình”. Nhưng rồi sẽ thế nào đây? Rất nhiều cáo trạng hạch tội Tào Tháo liên