Page 490 - Phẩm Tam Quốc
P. 490
tuổi. Nhìn vào việc này thấy rõ điều mà ngài Điền Dư Khánh nói “Giang
Đông hoá”. Chúng ta đều biết, Lục Tốn và Cố Ung đều xuất thân từ sĩ tộc
Giang Đông. Phần trước đã nói, Giang Đông có “tứ đại gia tộc”: Ngu, Ngụy,
Cố, Lục. Ngu và Ngụy thì ở Cối Kê, Cố và Lục thị ở Ngô quận. Ngô quận
cũng có “tứ đại gia tộc”: Cố, Lục, Chu, Trương. Cố Ung là Cố, Lục Tốn là
Lục đều thuộc “Ngô quận tứ đại gia tộc” còn thuộc “Giang Đông tứ đại gia
tộc”, bối cảnh các gia tộc đều vô cùng hiển hách. Trước hết Tôn Quyền để
Lục Tốn là thống soái, Cố Ung là thủ phụ, về sau lại để Lục Tốn thay thế Cố
Ung là tướng đó chính là tiêu chí “Giang Đông hoá”.
Thực tế thì Lục Tốn là nhân vật tiêu biểu cho “Giang Đông hoá” trong
chính quyền Tôn Ngô. Vì Lục Tốn không chỉ là người của “tứ đại gia tộc”
Giang Đông và Ngô quận mà giữa Lục gia và Tôn gia còn có hiềm khích.
“Tòng tổ phụ” (anh hoặc em trai của tổ phụ) của Lục Tốn là Lục Khang. Lục
Khang là thái thú Lư Giang những năm cuối thời Đông Hán. Theo Hậu Hán
thư – Lục Khang truyện, lúc Viên Thuật ở Thọ Xuân đến cầu viện Lục Khang
về quân lương, Lục Khang nghĩ Viên Thuật là “phản nghịch” nên bỏ mặc.
Viên Thuật tức giận, sai Tôn Sách đi đánh Lục Khang. Chiến tranh kéo dài
hai năm, cuối cùng thì thành bị phá, hơn một tháng sau, Lục Khang 70 tuổi
phát bệnh qua đời, hơn một trăm người trong gia tộc Lục thị đi theo Lục
Khang cũng lâm nạn và chết quá nửa (gặp cảnh đói khát mà chết gần nửa).
Vì vậy, hai nhà Lục, Tôn có thù nhà hận nước. Tôn Quyền và Lục Tốn đều
vẫn còn giữ điều đó trong lòng. Một mặt do nhu cầu chính trị, Tôn Quyền
không thể không lựa chiều để trọng dụng Lục gia, ví như đem con gái của
Tôn Sách gả cho Lục Tốn. Mặt khác, lúc cần trọng dụng Lục Tốn, Tôn
Quyền cũng có phần do dự. Theo Lục Tốn truyện và Chu Nhiên truyện trong
Tam quốc chí, có hai lần Lã Mông đã tiến cử người thay thế mình. Lần thứ
nhất là lúc Quan Vũ đánh Tương Phàn, Lã Mông vờ ốm trở về Kiên Nghiệp,
Tôn Quyền hỏi, “ai thay thế khanh”. Lã Mông tiến cử Lục Tốn- Trong tập Áo
trắng vượt sông, chúng ta đã nói truyện này. Nhưng lúc bấy giờ Lã Mông chỉ
vờ rời chức, đưa Lục Tốn lên thay là để lung lạc Quan Vũ, nên Tôn Quyền
bằng lòng ngay. Chờ khi chiến tranh kết thúc, Lã Mông thực sự ốm nặng,
Tôn Quyền lại hỏi “Ai là người thay thế”, Lã Mông liền tiến cử Chu Nhiên.
Điều này đáng được bàn thêm. Thứ nhất, Lục Tốn đã chính thức thay Lã
Mông nhận chức, vậy vì sao Tôn Quyền còn phải hỏi nữa? Rõ ràng Tôn
Quyền vẫn còn hận thù. Thứ hai, vì sao khi Tôn Quyền hỏi, Lã Mông lại phải
nói khác? Nên nhớ, trong cuộc chiến tranh lần này, Lục Tốn biểu hiện rất tốt!