Page 485 - Phẩm Tam Quốc
P. 485
nói thứ ba. Trần Thọ bình cuối thiên Trương Chiêu truyện nói, “vì nghiêm
mà sợ, vì cao mà xa”, tức là nghiêm khắc mà đâm sợ, địa vị cao mà xa dần.
Vì vậy, không chỉ không là thừa tướng mà ngay đến các chức thái sư, thái
phó, thái bảo cũng không.
Trần Thọ nói có lý. Trương Chiêu nghiêm không? Nghiêm. Chúng ta đều
biết, theo Tam quốc chí – Ngô chủ truyện, lúc thay thế, Tôn Quyền đã “để
Trương Chiêu là sư phó”. Vì vậy, Trương Chiêu có những yêu cầu chặt chẽ
với Tôn Quyền và thái độ rất nghiêm. Trương Chiêu nghĩ thật đơn giản,
chẳng phải ông đã cử ta làm sư phó sao? Vì vậy ta phải xử sự như một người
thầy. Vì vậy Trương Chiêu luôn muốn quản Tôn Quyền. Trương Chiêu
truyện nói, Tôn Quyền thích cưỡi ngựa săn bắn, tự mình bắn hổ dữ (nói như
Tô Đông Pha “tự bắn hổ, nhìn Tôn lang”). Như vậy thực nguy hiểm, từng có
chuyện hổ đã xông tới cắn vào yên ngựa. Trương Chiêu mặt biến sắc, bước
lên nói, sao tướng quân lại làm vậy? Là quân vương cần không chê anh hùng,
không phải là tuấn mã, cần đối phó với kẻ thù, không phải là dã thú. Vạn nhất
xảy ra chuyện gì chẳng phải để thiên hạ cười chê! Tôn Quyền đành nhận sai,
nói mình còn trẻ chưa hiểu việc, nhưng trong lòng lại cảm thây xấu hổ.
Chừng đã xảy ra mẩy lần như vậy. Tôn Quyền cứ nhận sai, nhưng không
hề sửa. Vẫn cứ bắn hổ dữ, có điều không cưỡi ngựa mà đi xe. Tôn Quyền cho
thợ làm riêng một “cỗ xe bắn hổ”, ngồi trên xe mà bắn tên. Dù vậy, mãnh hổ
vẫn cứ xông tới, Tôn Quyền lấy việc đấu với hổ làm vui. Đương nhiên là
Trương Chiêu lại quản, lại nói. Tôn Quyền như đã quen, chỉ yên lặng và cười
(thường cười và không đáp).
Ở đây chúng ta lại có cảm giác mặc phủ tướng quân Tôn Quyền như một
gia đình. Đại thúc Trương Chiêu như một bà già, Tôn Quyền giống một đứa
cháu ngang bướng khó bảo, có điều “cháu” là ông chủ còn đại thúc là người
“làm công”. Có thể như vậy lắm chứ. Đại quản gia câu thúc cậu cả, trong lịch
sử không phải là không có. Vân đề là “cháu” càng lớn càng mạnh và vai trò
“ông chủ” cũng càng lớn, cuối cùng lên làm Hoàng đế, tất phải bỏ mối quan
hệ đó. Nhưng Trương Chiêu vẫn muốn như cũ. Một lần Tôn Quyền bày tiệc
lớn ở đài Lâm Câu, Vũ Xương (nay là thị trấn Ngạc châu, Hồ Bắc). Mọi
người đã say tuý luý, Tôn Quyền vẫn chưa thôi, sai người hất nước vào mặt
quần thần nói, hôm nay không say ngã xuống đài thì chưa được. Trương
Chiêu nghe vậy không nói gì, xịu mặt, chạy thẳng ra ngồi lên xe ở bên ngoài
mà rầu rĩ. Tôn Quyền cho người ra mời, chẳng phải hôm nay vui lắm sao? Vì
sao Trương công phải tức giận? Trương Chiêu nói, năm nào Âu Trụ vương