Page 544 - Phẩm Tam Quốc
P. 544
tộc cả. Tuân Úc thuộc phái hệ “giúp Tào”, nhưng thực chất là “giúp Hán”, rõ
ràng là “người ở bên Tào, lòng ở chỗ Hán”. Chính do mâu thuẫn nội tại này
đã nung nấu và trở thành bi kịch của Tuân Úc.
Không nung nấu thành bi kịch cũng có, như Trần Quần. Theo Tam quốc
chí – Trần Quần truyện và lời chú dẫn của Bùi Tùng Chi, ông, cha và chú của
Trần Quần đều “nổi tiếng” thời đó. Họ đểu làm quan. Bản thân Trần Quần
từng được Khổng Dung chọn cử, Trần Quần vừa là sĩ tộc vừa là danh sĩ.
Nhưng Trần Quần không hề phản đối Tào Tháo lập nước, thậm chí còn hùn
vào, muốn Tào Tháo xưng đế (Đương nhiên Tào Tháo không đồng ý). Như
vậy, Trần Quần rõ ràng là thuộc “phái giúp đỡ” nhưng khi Tào Tháo vừa mất,
Trần Quần đã đưa “phép cửu phẩm quan nhân” của mình cho Tào Phi, và
được thực hiện luôn. Tào Tháo đoạt mất quyền lợi của giai cấp sĩ tộc, Trần
Quần cũng “lấy” mất đường về của họ, nói xem Trần Quần thuộc phái nào?
Thực tế thì Tuân Úc và Trần Quần đều không phải “phái giúp Tào” thực
bụng. Tuân Úc ủng hộ vương triều Đông Hán sắp diệt vong; Trần Quần ủng
hộ giai cấp sĩ tộc đang đà phát triển. Tuân Úc thông minh, hiểu rõ nếu muốn
quy về một mối mà chỉ dựa vào hoàng đế là chưa đủ, chi có thể dựa vào thế
lực tên “Chung Quỳ” là Tào Tháo để “đuổi quỷ”. Có điều Tuân Úc không
ngờ trong quá trình “Chung Quỳ” “đuổi quỷ” thì bản thân mình biến thành
“quỷ”, vì thế Tuân Úc phải lấy thân tuẫn đạo. Trần Quần cao minh, biết rằng
“người cởi chuông phải là người buộc chuông”, muốn lấy lại quyền lợi của
giai cấp sĩ tộc, trước hết phải đánh giá được kẻ đã đoạt quyền. Vì vậy, Trần
Quần “Lấy đạo của người để trị người”. Tào Tháo “trộm rường đổi cột”, Trần
Quần liền “đổi cột trộm rường”. Tào Tháo giương cờ “giúp Hán” để “tiếm
Hán”, Trần Quần liền giương cờ “giúp Tào” để “biến Tào”. Rõ ràng, Tuân
Úc là cao thượng, Trần Quần là cao minh.
Lập trường của Tuân Úc không phải là lập trường của Tào Tháo, lập
trường của Lỗ Túc lại là lập trường của Tôn Quyền. Vì vậy, kết cục của Lỗ
Túc tốt hơn nhiều, vấn đề của Tôn Quyền cũng đơn giản hơn nhiều. Tôn
Quyền không phải sĩ tộc. Lỗ Túc cũng không phải danh sĩ, họ không phải
chịu một áp lực nào. Vì vậy, Lỗ Túc có thể nói thẳng “Hán thất không thể
phục hưng”, Tôn Quyền có thể lúc thì phản Tào lúc thì hàng Tào. Ở chỗ Tôn
Quyền giúp Tào hay phản Tào không có mâu thuẫn, hàng Tào và giúp Hán
cũng không có mâu thuẫn. Muốn hàng Tào (lúc phải đối phó với Lưu Bị) chỉ
cần nói Tào Tháo là “Hán tướng”; muốn phản Tào (lúc liên hợp với Lưu Bị)
lại nói Tào Tháo là “Hán tặc”. Một điển hình của chủ nghĩa thực dụng! Đông