Page 93 - Phẩm Tam Quốc
P. 93
§9. MỘT TRẬN SỐNG MÁI
“Trận chiến Quan Độ” năm 200 đã xảy ra, một trong ba chiến dịch lớn ở
thời Tam Quốc. Đây là cuộc chiến tranh quyết định vận mệnh và tiền đồ của
Trung Quốc thời đó. Viên Thiệu quyết tâm giành thắng lợi, Tào Tháo chỉ có
thể thắng không thể bại. Tào Thào tuy có ưu thế về chính trị nhưng lực lượng
quân sự rõ ràng là không bằng Thiệu. Vậy trong cuộc chiến này, Tào Tháo đã
xuất kỳ bất ý thế nào để lấy ít đánh nhiều, lấy yếu thắng mạnh?
Tháng ba năm Kiến An thứ IV (năm 199) thời Hán Hiến đế, Viên Thiệu bỏ
ngoài tai những lời phản đối của mưu sĩ, quyết định tập kết mười vạn tinh
binh thẳng tới Hứa huyện, phát động chiến tranh hòng tiêu diệt Tào Tháo.
Lúc này Viên Thiệu đã tiêu diệt Công Tôn Toản chiếm cứ miền bắc, trong tay
có cả bốn châu Ký, Thanh, Tinh, U, người đông thế mạnh, binh cường ngựa
khỏe, có thể quyết một trận sống với Tào Tháo.
Lập tức Tào Tháo đưa quân lên bắc để nghênh địch. Tháng tám quân Tào
vượt Hoàng Hà, lập trại tại Lê Dương (nay thuộc phía đông huyện Tuấn, Hà
Nam). Tháng chín, Tào Tháo trở về Hứa huyện, đồng thời chia quân trấn giữ
Quan Độ (nay thuộc phía bắc huyện Trung Mâu, Hà Nam). Tháng mười hai,
lần nữa Tào Tháo lại đến Quan Độ, thiết lập đại bản doanh của mình ở đây.
Tào Tháo cử Thái thú Đông quận là Lưu Diên đóng quân ở Bạch Mã (nay là
phía đông huyện Hoạt, Hà Nam), Ích Thọ đình hầu Vu Cấm trấn giữ Diên
Tân (nay là phía bắc Diên Tân, Hà Nam). Quân Tào và quân Thiệu ở hai bên
bờ sông trong tư thế quyết chiến.
Chiến tranh sắp nổ ra.
Cuộc chiến sớm muộn gì cũng sẽ nổ ra. Tháng giêng năm Diên An thứ III,
Lưu Bị mưu sát Dương Phụng; tháng mười một năm Diên An thứ III, Tào
Tháo tiêu diệt Lã Bố; tháng sáu năm Diên An thứ IV, Viên Thuật lâm bệnh
phải nằm; tháng mười một năm Diên An thứ IV, Trương Tú giơ tay xin hàng.
Dương Phụng đã chết, Lã Bố, Viên Thuật đều đã chết, Trương Tú đã hàng,
Lưu Biểu tuyên bố trung lập, Tôn Sách cố thủ phía đông. Cục thế lúc này đã
rõ ràng, Viên Thiệu và Tào Tháo trỏ thành hai người hùng đối lập, xem đối
thủ như Hạng Võ muốn tiêu diệt bằng được đối phương.
Chúng ta hãy nhìn vào trận chiến này.
Có thể chia cuộc chiến này làm bốn giai đoạn, trước hết là “giai đoạn giao
phong”. Lúc này, hai bên xảy ra những trận đánh nhỏ. Viên Thiệu ra quân
trước. Tháng hai năm Kiến An thứ V (năm 200) thời Hán Hiến đế, Viên
