Page 100 - STRATEGIES FOR BUDDHISM PROPAGATION OF OVERSEAS DHAMMADUTA BHIKKHUS (PH.D.)

๘๒

สองมาผลัดเปลี่ยนกับชุดแรก แต่กว่าจะเดินทางมาถึงก็กินเวลานานเพราะได้เกิดเหตุเรืออับปางและ
อุปสรรคหลายประการท าให้ภิกษุ ๔ รูป และสามเณร ๒ รูปสูญหายไป ส่วนพระอุบาลีนั้นท่านได้

มรณภาพลงเสียก่อนที่สมณทูตชุดที่สองจะไปถึง คณะสงฆ์ชุดที่สองของสยาม ได้อยู่ในลังกาเป็นเวลา
๔ ปี ระหว่างนั้นได้เดินทางไปฟื้นฟูอารามและท าอุโบสถในท้องที่ชนบทจนท าให้พระสงฆ์ในที่ห่างไกล

สามารถท ากิจตามพระวินัยได้ และท าการฟื้นฟูรูปแบบของธรรมเนียมสงฆ์เดิมขึ้นมา รวมถึงฟื้นฟู

ระบบของวิปัสสนาภาวนาที่ได้เสื่อมสูญไปให้กลับมีขึ้นมา อีกทั้งรูปแบบการสวดพระปริตรที่ได้ล้มเลิก
มานานจนพระสงฆ์ลังกาไม่สามารถสวดได้ ก็ได้พระสงฆ์สยามเข้าไปฟื้นฟูให้ นอกจากนี้การเดินทางมา

๔๕
ลังกาของพระสงฆ์สยามชุดที่สองนี้ ยังได้น าคัมภีร์ที่ยังไม่มีในลังกาถึง ๙๗ คัมภีร์มาด้วย จึงเป็นการ
น าพระบาลีกลับสู่ลังกาอีกครั้ง หลังจากถูกท าลายสูญหายไปอย่างมากในช่วงบ้านเมืองระส่ าระสาย

เรื่องส าคัญอีกเรื่องหนึ่งในสถานการณ์ของพระพุทธศาสนาในลังกาที่ควรกล่าวถึง คือการ
เกิดขึ้นของกฎหมายคณะสงฆ์ สืบเนื่องจากเหล่าภิกษุที่มีอยู่แต่เดิมในท้องถิ่น ต่างเห็นว่าสงฆ์ในนิกาย

สยามได้รับศรัทธาจากสาธุชน จึงพากันมาขอบวชใหม่เข้านิกายสยามวงศ์ แต่เมื่อกลับไปยังถิ่นฐาน

กลับประพฤติผิดแบบเดิม ๆ คือ ท าไร่ท าสวน ประกอบอาชีพ เป็นหมอดู หมอเสน่ห์ เป็นต้น ดังนั้นใน
ปี พ.ศ. ๒๒๙๖ พระเจ้าแผ่นดินลังกาจึงประกาศกฎหมายคณะสงฆ์ออกใช้เรียกว่า กฎหมายคณะสงฆ์

ฉบับกิตติศิริราชสิงห์ ฉบับที่ ๑ มีทั้งหมด ๑๒๐ ข้อ ว่าด้วยเรื่องการสืบต่ออายุพระพุทธศาสนาในลังกา

การปกครองดูแลลูกศิษย์ การอุปสมบท การดูแลทรัพย์สินของวัด การประพฤติตามพระธรรมวินัย
ห้ามภิกษุประกอบอาชีพ เป็นต้น และได้ทรงตั้งต าแหน่งพระมหานายกะ ขึ้นสองต าแหน่ง

๔๖
เพื่อปกครองสงฆ์ที่แต่ละฝ่ายคือ คามวาสีมัลวัตตุ และ อรัญวาสีอัศคิริ นับเป็นสมัยที่เกิดระบบการ
ปกครองสงฆ์ที่มีระเบียบแบบแผนอย่างชัดเจนขึ้นในลังกาเป็นครั้งแรก ต่อมาสมัยพระเจ้าราชาธิราช

สิงห์ ในปี พ.ศ. ๒๓๓๐ ได้ออกกฎหมายคณะสงฆ์อีกฉบับหนึ่งชื่อว่า ฉบับราชาธิราชสิงห์ มีทั้งหมด

๒๖ ข้อ ว่าด้วยเรื่องสังฆกรรม เป็นต้น และทรงแต่งตั้งต าแหน่งอนุนายกะขึ้นมาอีกต าแหน่งหนึ่ง
ซึ่งยังถือปฏิบัติในคณะสงฆ์ลังกามาจนถึงทุกวันนี้ ในด้านสมณศักดิ์สงฆ์นี้ไม่เคยมีในอินเดีย ลังกา
๔๗
๔๘
เป็นผู้คิดขึ้น และได้เป็นต้นแบบแก่คณะสงฆ์ในประเทศแถบเอเชียอาคเนย์ต่อมา
การน าเสนอสถานการณ์เรื่องราวพระพุทธศาสนาในประเทศลังกามาในเบื้องต้นนั้น

จะเห็นถึงบทบาทของพระธรรมทูตต้นแบบในประวัติศาสตร์ไทยที่เดินทางไปเผยแผ่ยังต่างประเทศ

๔๕ เรื่องเดียวกัน, หน้า ๔๔.
๔๖ สยาม แสนขัติ, สยามวงศ์ในลังกา, หน้า ๕๐-๕๑.
๔๗ เรื่องเดียวกัน, หน้า ๘๒.

๔๘ เสถียร โพธินันทะ, ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา ฉบับมุขปาฐะ ภาค ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๓,
(กรุงเทพมหานคร: มหามกุฎราชวิทยาลัย, ๒๕๔๐), หน้า ๑๔๔.