Page 68 - STRATEGIES FOR BUDDHISM PROPAGATION OF OVERSEAS DHAMMADUTA BHIKKHUS (PH.D.)

๕๐

กล่าวโดยสรุป การวางแผนในการเผยแผ่พระศาสนาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หลังจากที่
พระองค์ทรงมีพระด าริจะไม่แสดงธรรมโปรดสัตว์โลก หลังที่ทรงเสวยวิมุติสุข ณ ควงต้นราชายตนะ

เป็นเวลา ๗ วันแล้วได้เสด็จกลับไป ยังควงต้นอชปาลนิโครธอีก ทรงพิจารณาปฏิจจสมุปบาทว่าเป็น
ธรรมที่ลึกซึ้งเห็นได้ยาก รู้ตามได้ยาก ยากที่คนมีกิเลสตัณหามากจะรู้ถึงเข้าใจได้ เป็นภูมิส าหรับผู้เป็น

บัณฑิตโดยเฉพาะ เมื่อทรงพิจารณาเห็นดังนี้ จึงทรงด าริจะไม่แสดงธรรมโปรดสัตว์โลก เมื่อสหัมบดี

พรหมได้ทราบความด าริของพระผู้มีพระภาคเจ้า จึงได้เข้าเฝ้ากราบทูลอาราธนาให้ทรงแสดงธรรม
เพราะเห็นว่าเหล่าสัตว์ที่มีกิเลสน้อย มีภูมิปัญญา พอที่จะเข้าใจถึงแจ้งตามธรรมก็ยังมีอยู่

พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงเห็นด้วยกับค ากราบทูลอาราธนาของสหัมบดีพรหม ประกอบกับที่ทรงมี พระ
กรุณาในหมู่สัตว์มากอยู่แล้ว จึงทรงพิจารณาเปรียบเทียบอุปนิสัยของเหล่าสัตว์กับดอกบัวที่เกิดเจริญ

งอกงามอยู่ในน้ า บางดอกยังจมอยู่ในน้ า บางดอกอยู่เสมอน้ า บางดอกขึ้นพ้นน้ า เหล่าสัตว์ก็เช่นกัน

บางพวกมีกิเลสมากเปรียบเหมือนดอกบัวที่ยังจมอยู่ในน้ า บางพวกมีกิเลสเบาบางเปรียบเหมือน
ดอกบัวที่ตั้งอยู่เสมอน้ า บางพวกมีกิเลสน้อยมีความพร้อมที่จะตรัสรู้เปรียบเหมือนดอกบัวที่พ้นน้ าแล้ว

พร้อมที่จะบาน พระองค์จึงมีกลยุทธ์พิจารณาบุคคลที่ควรจะได้รับฟังธรรม ทรงนึกถึงอาจารย์ที่เคย

สอนกัมมัฏฐาน แต่อาจารย์ทั้งสองท่านได้เสียชีวิตไปก่อน พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงนึกถึงปัญจวัคคีย์จึง
เสด็จไปยังป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เพื่อจะแสดงปฐมเทศนาธัมมจักกัปปวัตตนสูตร จนท าให้

โกณฑัญญะได้ดวงตาเห็นธรรมเป็นคนแรกและวัปปะ ภัททิยะ มหานามะ และอัสสชิ ได้ธรรมจักษุเป็น
ล าดับต่อมา ซึ่งเป็นการท าให้เกิดพระรัตนตรัย และต่อมาพระองค์ทรงขยายกระจายค าสอนของ

พระองค์ให้มากและกว้างขวางยิ่งขึ้นจึงได้ไปแสดงธรรมในสถานที่ต่างๆ คือ โปรดยสกุลบุตรและ

สหายอีก ๕๔ คน รวมทั้ง ทรงแสดงธรรมโปรดภัททวัคคียกุมารและพวก ๓๐ คน ทรงแสดงธรรม
เทศนาโปรดชฎิล ๓ พี่น้อง รวมทั้งบริวาร ๑,๐๐๐ คน เพื่อจะให้ลูกศิษย์ทั้งหลายที่บรรลุอรหัตตผล

เป็นตัวแทนไปเผยแผ่ศาสนา นอกจากนั้นพระองค์ทรงแสดงธรรมโปรดพระเจ้าพิมพิสารซึ่งมี
ประชาชนในปกครองราว ๑๒๐,๐๐๐ คน ได้ดวงตาเห็นธรรมแสดงตนเป็นอุบาสกเข้าถึงพระรัตนตรัย

หลังจากที่ทรงให้มีการบวชด้วยเอหิภิขุอุปสัมปทาด้วยพระองค์เอง เมื่อมีผู้เลื่อมใสศรัทธาที่จะบวชต้อง

เดินทางมาเฝ้าพระพุทธเจ้าจ านวนมาก พระองค์ทรงอนุญาตให้ภิกษุสงฆ์เป็นผู้บรรพชาอุปสมบท
กุลบุตรได้โดยไม่ต้องมาเฝ้าพระพุทธเจ้า นี่คือกลยุทธ์ที่พระองค์เผยแผ่ศาสนาได้ไปอย่างกว้างไกลและ

รวดเร็ว