Page 54 - รายงานวิจัยน้ำทะเล_Neat

44

6.3.4 บทบาทของผู้ร่วมถอดบทเรียนในเวทีถอดบทเรียนได้ก าหนดบทบาทของ
ผู้ร่วมกลุ่มไว้ 3 บทบาท บทบาทแรก คือ คุณอ านวย (Facilitator) เป็นผู้ด าเนินการสนทนาโดยท าให้
การสนทนาตรงประเด็นภายในเวลาที่ก าหนดและท าให้แน่ใจว่าทุกคนได้พูดและทุกคนได้ยินและฟัง
อย่างใส่ใจ บทบาทที่สอง คือ บทบาทของคุณกิจ (Practitioners) ซึ่งก็คือทุกคนในวงซึ่งเป็นผู้มีประสบการณ์

ในการท างาน และอาจมีผู้ใช้บทเรียนเข้าร่วมด้วยเพื่อเรียนรู้บทเรียน และบทบาทที่สาม คือ บทบาท
ของคุณลิขิต (Note-taker) ซึ่งท าหน้าที่บันทึกบทเรียนการก าหนดบทบาทดังกล่าวอาจท าด้วยการ
ขอมติหรือด้วยการอาสาก็ได้
6.3.5 กติกาของการร่วมถอดบทเรียนในการถอดบทเรียนต้องแจ้งกติกาให้ผู้ร่วม

ถอดบทเรียนทราบ โดยพูดในสิ่งที่เกิดขึ้นแล้วจริงและตรงประเด็น รักษาเวลาพูดตามที่ก าหนดให้
การฟังอย่างใส่ใจเป็นการฟังประสบการณ์แบบเปิดใจรับโดยไม่แย้งค้านหรือแม้แต่คล้อยตามใน
ขณะนั้น การตั้งค าถามโดยมีรายละเอียดเพิ่มเติม เพื่อความชัดเจนและมักเป็นค าถามวิธีการตัดสินใจ
และเบื้องหลังของการตัดสินใจ

6.3.6 การเริ่มบทเรียนคุณอ านวย เริ่มด้วยการให้สมาชิกแต่ละคนแนะน าตนเอง
สั้นๆ ต่อจากนั้นก็แนะน ากิจกรรมและวัตถุประสงค์ของการถอดบทเรียนเชิญคุณกิจแต่ละคนเล่า
ประสบการณ์ของตน ซึ่งอาจเชิญผู้ที่มีอาวุโสน้อยหรือประสบการณ์การท างานน้อยที่สุดเล่าก่อนใน

กรณีที่ผู้อาวุโสสูงกว่าหรือมีความช านาญการสูงสุดเล่าก่อนอาจเป็นการสกัดการเล่าของผู้ที่มีวัยหรือ
ประสบการณ์น้อยกว่า กระตุ้นให้มีการซักถามเพื่อความชัดเจนและใช้ท่าทีที่นุ่มนวล เมื่อมีการละเมิด
กติกาเพื่อหาทางกลับสู่ประเด็นที่ก าหนดและอาจสะท้อนสิ่งที่ได้ยินเป็นระยะเพื่อคงทิศทางของ
บทเรียนไว้
6.3.7 การสรุปบทเรียน เมื่อถอดบทเรียนเสร็จแล้วซึ่งบางบทเรียนอาจใช้เวลา

ถอดนานเป็นวันหรือหลายวัน คุณลิขิตมีหน้าที่สรุปบทเรียนทั้งหมดตามแบบที่ก าหนดไว้
6.3.8 การทวนสอบบทเรียนเพื่อให้แน่ใจว่าบทเรียนที่ถอดมานั้นถูกต้องอาจต้องมี
การจัดประชุมหรือมีวิธีสื่อสาร เพื่อรับรู้บทเรียนที่บันทึกได้ ซึ่งในขั้นนี้อาจมีการแก้ไขเพิ่มเติมหรือ

เปลี่ยนแปลงให้ตรงกับข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้น
6.3.9 การบันทึกและเผยแพร่บทเรียนจากบทเรียนที่ผ่านการทวนสอบแล้ว
ผู้รับผิดชอบต้องน ามาบันทึก เพื่อให้อยู่ในรูปที่สามารถสืบค้นและเข้าถึงได้โดยสะดวกและสามารถ
เผยแพร่ให้กับผู้สนใจหลายช่องทางตามความเหมาะสม

6.3.10 การน าบทเรียนไปใช้ จุดประสงค์สุดท้ายของการถอดบทเรียน คือ
เพื่อน าไปใช้ประโยชน์ด้วยเหตุนี้จึงต้องหาวิธีการและแผนน าบทเรียนไปใช้ต่อยอดในสิ่งที่ท าแล้วส าเร็จ
ขณะเดียวกันก็หาทางหลีกเลี่ยงปูองกันในส่วนที่ท าได้หรือวางแผนรับมืออย่างเหมาะสม ในกรณีที่ต้อง
พบกับเหตุการณ์นั้นๆ อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ในการใช้การถอดบทเรียนกับโครงการ/กิจกรรมใดๆ ต้องมี

การด าเนินการโครงการ/กิจกรรมนั้นไปแล้ววงรอบหนึ่งหรือขั้นตอนหนึ่ง ทั้งนี้เพื่อจะได้มองเห็น
ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในงานตลอดสายและมีเวลาส าหรับไตร่ตรองสิ่งที่เกิดขึ้นในระยะหนึ่งหรือ
ที่นักจัดการความรู้มักเรียกว่า “ตกผลึกแล้ว” บทเรียนที่ได้จึงนับว่าเป็นปัญญาปฏิบัติสามารถก่อให้
เกิดประโยชน์ทั้งกับผู้ใช้และกับตัวผู้ให้บทเรียนเอง