Page 198 - วิทยาศาสตร์ม.ปลาย

198

ในการรวมกันของโมเลกุลของกลีเซอรอลกับแต่ละโมเลกุลของกรดไขมันนั้นจะได้น ้า 1

โมเลกุล และเรียกปฏิกิริยานี้ว่า ดีไฮเดชัน (dehydration) เช่น เมื่อกลีเซอรอล 1 โมเลกุลรวมกับกรดไขมัน 3
โมเลกุล จะเกิดน ้า 3 โมเลกุล

กลีเซอรอล 1 โมเลกุล กรดไขมัน 3 โมเลกุล ไขมัน 1 โมเลกุล น ้า 3 โมเลกุล

ประเภทของลิพิด

ลิพิดแบ่งออกตามลักษณะทางเคมีได้ 3 ประเภท คือ

1. ลิพิดธรรมดา (simple lipid) เป็นลิพิดที่ประกอบขึ้นด้วยกรดไขมันกับแอลกอฮอล์ เกิดจากการ

รวมตัวระหว่างกลีเซอรอล 1 โมเลกุลกับกรดไขมัน 1-3 โมเลกุล แล้วแต่ชนิดของลิพิดแบ่งออกเป็น

1.1 ไขมัน (fat) อาจเรียกอีกอย่างว่า กลีเซอไรด์ (glyceride) ประกอบด้วยกลีเซอรอลกับกรด

ไขมันชนิดอิ่มตัว (saturated fatty acid) เป็นส่วนใหญ่ (กรดไขมัน 3 โมเลกุล กับกลีเซอรอล

1 โมเลกุล)

1.2 น ้ามัน (oil) ประกอบด้วยกลีเซอรอลกับกรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัว (unsaturated fatty

acid)เป็นส่วนใหญ่ (กรดไขมัน 3 โมเลกุล กับกลีเซอรอล 1 โมเลกุล)

1.3 ไขหรือขี้ผึ้ง(wax) ประกอบด้วยกรดไขมันกับแอลกอฮอล์ที่มีโมเลกุลใหญ่กว่ากลีเซ

อรอล และมีน ้าหนักโมเลกุลสูงกว่าด้วย

2. ลิพิดเชิงประกอบ (compound lipid) ประกอบด้วยลิพิดรวมกับสารอื่นๆ เช่น
2.1 ฟอสโฟลิพิด (phospholipid) หรือฟอสโฟกลีเซอไรด์ (phosphoglyceride) เป็นลิพิด

ธรรมดาที่มีหมู่ฟอสเฟตเป็นองค์ประกอบโดยเกิดจากการรวมตัวของกรดไขมัน กลีเซอรอล และหมู่

ฟอสเฟต มีโครงสร้างคล้ายกับไขมันและน ้ามัน ต่างกันที่มีหมู่ฟอสเฟตไปแทนกรดไขมันอยู่หนึ่งโมเลกุล

ภาพแสดงสูตรโครงสร้างของฟอสโฟลิพิด
ที่มา (phospholipid. On-line 2009)