Page 50 - ΑΝΤΙ - Τεύχος 23

«Σὰν σήμερα πρὶν πενήντοι χρόνια

γεννήθηκοι στὴ Μονεμβόισια ...>>

Τοῦ Σταμ. Τζιανουδὰκη

Ἠτανε βραὸι· 30 τοῦ Ἀπριλη, με l τοι1 Man. τιναοα και μια τσικουὸια σ“ ἕνα (τέλι) μας στο ξωάὸωσε και (ιουντωσε τὸν ἁγνὸ ἐνθουσι-

1959. M‘f προσκαλεσε ô Γιαννης Ριτσος για μιὲι Παγκράτι. Ἠ ὥρα 2 τα μεσ(ὶνι·χτα ἡ ὀσφραν- ασμὸ cri) φιλο μας Λειονίὸα. Α

ταβέρνα. θηκε τὴ λαχταρα μας, ὸσᾳρακθηκε τὸν ἀγνω- Γυρίσαμε σπίτι τοι1 Ρίτσου τραγουὸὼντας

Παρέα τὸ Ριτσο εἶναι πάντα για μένα, στο (φιλο μας. καὶ οἱ ἐπιᾳι·λαξεις του για τὴν Ριζίτικα τραγούὸια..,«Σε ψηλὸ βουνό..,».

ἰὸιαίτερη ψυχικὴ ἀγαλλίαση. Μεθας προτοῐ1 ἀκατάλληλη ὥρα ὸὲν ἐκδηλώὲὴμαν. Ποτὲ ὁὲν Μπὴκαμε 016 σαλόνι του. Ὁ Ρίτσος ἔπαιξε σι-

δοκιμάσεις κρασι. κρασί ὸυνατὸ ἡ δική του χαλάει ψυχικὲς διαθέσεις 6 Ρίτσος. Σὲ λίγο μια γανα στο πιάνσ ἕνα κόμματι ἀπὸ τὴ σονάτα

παρουσία, ὴ κάθε ὲκὸήλωσή του. που ἔχει σιγανη μαντινάὸα χαιρετισμοί· κατιυ ἀπὸ τὸ τοῦ Σεληνόᾳωτος τοι1 Μπετόβεν. Θεία μοι·-

πάντα μέσα της τη βεβαιότητα τῆς ἀγάπης για παραθυρο, «μ’ ὰκόμα ὸὲν τὸν ἒβρηκες τὸ μαν- σική. Σὲ λίγο εἶπε ντροπαλὸ. στὸ Σταυρο. «Θὺ

τὸν ἀνθριυπο. τήνὴιλήθεια για τὴ ζωή. ταλο ν’ ἀνσιξεις.,,». ἔκανε τὰ φῶτα να λαμ- τολμήσω να σοι· δείξω τις ζωγρααιές μου..

Καλέσαμε καὶ τὸ Σταῠρο Μαιιινακη.[1ή- ψοιινε καὶ τις πόρτες ν’ ανοίξουμε ὁιαπλατα συγχώρα με», 'O Σταῡρος. ποὺ ἡ ζωγραφικὴ -

γαμε οἱ τρεῖς μας σὲ ma (mm. λαικὴ ταβερνα για να ἀκουσθεῐ στὸ Ῐὸιο μοτίβσ ἡ ἀπάντησηῑ εἶχε βρεῖ τήν τέλεια ἒκᾳραση ἐντος του, συγ-

στὴν Κυψὲλη. Ὁμορφη βραὸυά. Ἠ ποίηση. «Χιλια καλῶς ὁρίσατε...». Μπήκαμε. Συστή- κλονίστηκε. Γιὰ πρώτη φορὰ αὐτὸς 6 ζωγρὰ-

ὅπως πάντα, σ“ ὅλες της τὶς μοραες- καὶ στὸ σαμε τοὺς ἀγνωστους κοινοὺς (τέλους μας; «ὁ φος μάθαινε πὼς 6 φίλος του Ιῖἰτσσς. δούλευε

εὐγενικὸ κάλεσμα τοῦ σερβιτόρου.... καὶ στὸν φιλας μας, 6 Γιάννης», «ὁ (φίλος μας, 6 Λεωνί- μὲ τὴν ἴδια μαεστρία τὸ χρῶμα. Ὁλοκληρωμέ-

τρόπο ποι1 παρακαλοῠοε γιὰ τὴν περιποί- δας»..., ἡ Μαρία, ἡ γυναίκα τοῦ φίλοι· μας με νος καλλιτεχνης. Ποιητική, Μουσικὴ καὶ Ζω-

ηση.... καὶ στὸ χαμόγελο στὸν γερο περιπλα- πλατὺ χαμόγελο ἐστρωσε τὸ τραπέζι. Ἔφερε γραφικὴ ἁρμονία στὴν τέλειά τους εκᾳραση.

νώμενο κιθαρωὸὸ Ποίηση 6 ἀπέραντος καὶ πασχαλινους μεζέὁες - Μεγάλη Παρα- Ἐτσι ἁπλά, ὁ Ρίτσος γιόρτασε τὰ πενηντά-

σεβασμός του, ἡ λατρεία του, καὶ ἡ ζεστασιά σκευὴ - κρασὶ καὶ τσικουὸιά. Για τὸ βαρὺ της χρονά του, ὅταν στήν Εὐρώπη, τὰ Πανεπιστή-

του στοὺς παραμελημένους ἀνθρώπους τοῦ κρίμα - ἡτανε χριστιανὴ καὶ μὲ τοὺς τύπους μια, οἱ Λογοτεχνικὲς ὀργανώσεις, τὰ ραὸι-

μόχθου... τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τὰ γεννοφάσκια της — όφισνα, 0i τηλεοράσεις γιόρταζαν μὲ τὸν ἐπι-

Ἡ βραὸυὰ περνοῡσε σὲ ἀφάνταστη ψυχική φταίει ἡ Κρήτη. σημότερο τρόπο,ἐπὶ 20 μὲρες, τὴ μέρα αὐτή.

εὐφορία. Εἷχαν περάσει τὰ μεσάνυκτα. Ἡ 1η Περνούσαμε ὼραῑα. σε ἐνθουσιαστικη Προσκεκλημενος παντοῖ’ για τὶς γιορτὲς ποὺ

τοῦ Μάη εἶχε ἐρθει ἀθόρυβα - χωρὶς κωδωνο- ἓξαρση, ὅταν 6 Σταῠρος, στ’ ἀπέραντα ψυχικό για τιμή τοι· ὸίνωέ. ὸεν πὴγε πουθενά. οὒτε

κρουσίες - στή μικρὴ ταίθὲρνα. Σὲ μια στιγμὴ τοι· μεΘὺσι, σήκωσε τὸ ποτήρι καὶ βροντοᾳπιῖν στήν "Ex/tum] Λογοτεχνων - ἀγαπητοί του φί-

λίγο πρὶν φύγουμε μᾶς ε πε (mm 6 Ρίτσσςῑ ναξε «χιλιόχρονος νᾶσαι Ρίτσσ». Ὀ δμορφος λοι ἡταν ὅλοι. ἡ ἁπλότητα ὅμως ἀρνεῖται κάθε

«Σὰν σημερα πρὶν πενήντα χρόνια γεννή- Λεωνίδας. στο ἄκουσμα τοῦ ὀνόματος «Pi- ἐπισημότητα, κάθε ὓμνο, κάθε δημοσιότητα

θηκα στὴ Μονεμβάσια ..... Συγκλονισμὸς σὲ τσος». τραντάχτηκε, συνθλίφτηκε τὸ ἀνέμελο Τώρα ξὲρω ὅταν 6 Ρίτσος ἐπαναλαμβάνει

μένα καὶ στὸ Σταῦρο... Δὲν τό ’χα νιώσει κι“ ἂς κέφι του καὶ ψιθυρισεε «κακὼ καὶ «ποτὲ ὁὲν Où μποροῦσα να γιορτάσω πιὸ καλὰ

εἷχα γράψει χίλιες φορὲς πρωτίττερα. σαν 61m]- κακοπόπαθα, 6 Γιάννης P ίτσος στὸ τὰ πενηντά ρονά pom», γιατὶ τὸ πιστεύει Ἡ

γόρος του, τὴ μὲρα τῆς γέννήσης του. Ἕνα σπιτικό μου καὶ ὁὲν τὸ κάτεχα», ἁπλότητα ειναι στοιχεῖο τῆς προσωπικότητάς

γκαρὸωικὸ φιλὶ ἀγάπης καὶ δυὸ κρατημενα Εὑτυχῶς ὁὲν εἶχε προλαβει v‘ ἀλλάξει τὸ του... μιᾶς τέλειος ἀνθρώπινης προσωπικότη- '

στὸ λαρύγγι λόγια, μοναδικὴ ἐκδήλωση στὴ σκηνικὸ τῆς γιορτής τῶν πενηνταχρόνων τοῦ τας, ποὺ ἀκατάλυτα ὁεμὲνη μὲ τὶς ἴὸιες τὶς πη-

μεγάλη ὲπετειο. Ρίτσου, μὲ προποιμασία - ἁντίστοιχη στην γέςβτης, ὸίνουν στὸν κόσμο τὴν μεγαλωσύνη τῆς

Φεύγαμε. μὰ ὁὲν θέλαμε νατελειώσει ἡ βρα- ἐπίσκεψη — μεζεδων καὶ μὲ πρόποση μεστὴ καὶ ποιησης του,

δυόι Τὸν παρακαλέσαμε νὰ πᾱμε γιὰ μιὰ μαν- ἀντάξια τιμή. Ἡ ἁπλότητα τοῦ Ρὶτσσυ. Σταμ. Τζιανουδάκης

cH τέχνη τοῦ ΔΗΜΗΤΡΗ

στὴν πο ίηση τοῦ ΡΙΤΣΟΥ

"E un; ἀπὸ τοὺς βασικούς σκοποὺς ἑνὸς βιβλίου εἶναι ἡ ὁιάὸοσή του. 'H ὅσο

τὸ ὁυνατὸ εὐρύτερη. Προπάντων ὅταν ἔχει σὰν στόχο του τὸ λαό. ’Όταν ἔχει

μηνύματα ποὺ ἀπευθύνονται σὲ ὅλους. Γ ι’ αὐτὸ καὶ στὶς μὲρες μας ὑπάρχουν

σ’ ὅλο τὸν κόσμο οῖ ἁπλὲς ἐκὸόσεις, χωρὶς αὐτό νὰ σημαίνει πὼς τοὺς λείπει

ἡ καλαᾶιθητη ἐμφάνιση, γιὰ να πετύγουν αὐτὸν ἀκριβῶς τὸ σκοπό.

Οἱ πολυτελεῖς ἐκδόσεις περιορίζονται στὰ Ἡ ὲποχὴ εκείνη πέρασε. Ἡ μαζικοποίηση

ἑξειδικευμένα βιβλία καὶ κυρίως στὰ βιβλία τῶν ἡμερῶν μας, ἡ βιασῠνη ποὺ μίις στέρησε

τέχνης, ὅπου ἡ ὰναπαραγωγὴ ἒγχρωμων εἰκό- τὴν ἂνεση τοῦ χρόνου, oi ὲπιτακτικὲς ἀνάγκες

νων ἐπιβάλλει ιὴν ὑψηλὴ ἐκδοτική ποιότητα. μιᾶς ἀδηφάγον κοινωνικής ζωῆς ἔχουν ἀφήσει

Ἀλλοτε, σὲ περασμένους αἰῶνες, μιὰ ἑκδοση πίσω, χρονικὰ καὶ οἰκονομικὰ, τὴ δυνατότητα

βιβλίου ἦταν ἀπὸ μόνη της μιὰ καλλιτεχνικὴ μιᾶς τέτοιας ἑκδοσης. Γ ι’ αὐτὸ καὶ οἱ ἐξαιρέ-

δημιουργία, μὲ γκραβοῦρες, βινιέτες καὶ ἄλλου σεις εἶναι μπρημένες. Διεθνῶς. Καὶ ἀποτε-

εῐδους ὃιακοσμητικὰ στολίδια. Ἕνα ἐργο τέ- λοῦν ἀθλο. Ἐκτὸς ἀπὸ τὶς περιπτώσεις μερι-

κνης καμαψένο mm; ψορὲς μὲ τὸ κέοι· κῶν καλλιτεχνῶν ποὺ φιλοτεχνοῡν ὁοισμένα

46