Page 212 - Dimensi Baharu Zakat di Malaysia

© DIMENSI BAHARU ZAKAT DI MALAYSIA
ISBN 978-967-2959-04-5

ASAS PERBAHASAN KERANGKA KERJA KONSEPTUAL
PERAKAUNAN ISLAM
Bahagian ini membincangkan beberapa dalil daripada sumber al-
Quran dan as-Sunnah yang berkaitan dengan agihan zakat sebagai
asas dalam membina satu kerangka kerja konseptual perakaunan
Islam. Perlu dijelaskan bahawa perbahasan ini adalah berkaitan dana
amanah zakat yang diagihkan kepada tujuh asnaf selain amil. Justeru
persoalan pengiktirafan aset zakat serta sifat pemilikan yang tidak
sempurna adalah merujuk kepada aset yang dibiayai oleh dana
amanah zakat dan tiada isu terhadap dana zakat yang diterima oleh
asnaf amil kerana ia akan menjadi pemilikan secara sempurna
4
kepada asnaf tersebut. Terdapat dua asas utama perbincangan ini
iaitu (1) Isu pemilikan (tamlik) sama ada ‘ain atau manfaat aset; dan
(2) Isu kaedah dan bentuk agihan zakat iaitu berbentuk konsumtif
atau produktif.
Perbincangan ini dimulakan dengan mengemukakan satu dalil
naqli yang dirujuk kepada al-Quran yang khusus berkaitan konsep
agihan zakat. Al-Quran telah memberi penerangan yang jelas
tentang pengagihan zakat berbanding dengan masalah menentukan
sumber zakat berdasarkan ayat 60 Surah at-Taubah yang
memperincikan arahan pengagihan zakat. Ini jelas menunjukkan
pengagihan zakat merupakan satu tanggungjawab dan amanah yang
besar dipikul oleh institusi zakat terutamanya dalam menguruskan
kutipan dan agihan zakat (Qardawi, 2000 dan Mahmood Zuhdi,
2003). Dalam surah at-Taubah ayat 60, Allah SWT telah
menjelaskan beberapa kelompok yang berhak menerima zakat iaitu
melalui firmanNya yang bermaksud,

“Sesungguhnya sedekah-sedekah (zakat) itu hanyalah untuk
orang-orang fakir, dan orang-orang miskin, dan amil-amil
yang mengurusnya, dan orang-orang muallaf yang

4 Kuasa amil berbeza mengikut strukur pentadbiran zakat sama ada
pengkorporatan pengurusan secara sepenuhnya atau secara spara yang mana
kutipan zakat oleh anak syarikat MAIN tetapi agihan zakat oleh baitulmal.
Terdapat beberapa negeri yang tidak mengkorporatkan pengurusan zakat (kutipan
dan agihan diuruskan oleh baitulmal)

204
205