Page 155 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 155
ﺑﺮﻫﻤﺎﻳﻴﻬﺎ ،ﻧﺎﺻﺮﻳﻬﺎ ،ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن"،ﻣﻮﻛﺘﻜﺎﻫﺎ"ﻳﺎ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻪ ﮔﺎن)ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ از ﻫﻨﺪﻳﻬﺎ ﺑﻮده اﻧﺪ( و ﺑﺎﻻﺧﺮه
زﻧﺪﻳﻘﻬﺎ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻴﺮوان ﻣﺎﻧﻲ).(1
اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻪ دوره ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ از ﻧﻈﺮ ﺳﺨﺘﮕﻴﺮﻳﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻳﻜﺴﺎن ﻧﺒﻮده اﺳﺖ ،ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﻗﺪرت روﺣﺎﻧﻴﻮن
زردﺷﺘﻲ ﻫﻤﻪ وﻗﺖ ﻳﻜﺴﺎن ﻧﺒﻮده و ﻫﻤﻪ ﺳﻼﻃﻴﻦ اﻳﺮان ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮذ ﻣﻄﻠﻖ آﻧﺎن ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ ﺷﺎﭘﻮر اول،
ﻳﺰدﮔﺮد اول ،ﺧﺴﺮو اﻧﻮﺷﻴﺮوان ﻻاﻗﻞ در ﻗﺴﻤﺘﻲ از دوران زﻣﺎﻣﺪاري ﺧﻮد روش ﻧﺴﺒﻪ آزاد ﻣﻨﺸﺎﻧﻪاي
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺗﺒﺎع ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺬاﻫﺐ داﺷﺘﻪاﻧﺪ.
در ﻛﺘﺎب"ﺗﻤﺪن اﻳﺮاﻧﻲ"ﻣﻘﺎﻟﻪ"وﺿﻊ ﻣﺬﻫﺐ در اﻳﺮان ﻏﺮﺑﻲ در زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن"ﭘﺲ از ﻧﻘﻞ ﻛﺘﻴﺒﻪ
ﻣﻮﺑﺪ"ﻛﺮﻳﺘﺮ"و ﺳﺨﺘﮕﻴﺮﻳﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن او ﻣﻲﺷﺪه اﺳﺖ ،ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ وﻗﺎﻳﻊ ﻧﮕﺎر ارﻣﻨﻲ"اﻟﻴﺰه و ارداﭘﺖ"از دﺳﺘﺨﻄﻲ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺎﭘﻮر اﺳﺖ و در
آن اﻣﺮ داده ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﻐﻬﺎ و ﻳﻬﻮدﻳﻬﺎ و ﭘﻴﺮوان ﻣﺎﻧﻲ و ﻃﺮﻓﺪاران ﺗﻤﺎم ﻣﺬاﻫﺐ دﻳﮕﺮ را در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ از اﻳﺮان
ﻛﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ آزاد ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﻣﺎﻧﻊ اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬﻫﺒﻲ آﻧﻬﺎ ﻧﮕﺮدﻧﺪ ﻛﺘﻴﺒﻪ اول ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آزاري اﺳﺖ ﻛﻪ در
زﻣﺎن ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﺑﻬﺮام دوم ﺑﻴﻦ 277و 293ﻣﻴﻼدي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ و دﺳﺘﻮر دوم راﺟﻊ ﺑﻪ
آزادي ﻣﺬاﻫﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻓﺘﺨﺎر آﻧﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺎﭘﻮر اول) (273 - 242ﻧﺴﺒﺖ داد).(2
ﻛﺮﻳﺴﺘﻦ ﺳﻦ در ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ ﻛﺘﺎب ﺧﻮﻳﺶ ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﻮﻳﺎن اﻳﺮان ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﻨﺪ وﺿﻊ ﻛﻠﻲ ﻋﻴﺴﻮﻳﺎن
را در آن ﻋﻬﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ.
ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﻋﻴﺴﻮﻳﺖ و دﻳﺎﻧﺖ رﺳﻤﻲ اﻳﺮان در ﻗﺮون ﭼﻬﺎرم و ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻪ ذﻛﺮ ﻋﺒﺎراﺗﻲ ﭼﻨﺪ
از"زاﺧﻮ"ﻣﺒﺎدرت ﻣﻲورزﻳﻢ :ﻋﻴﺴﻮﻳﺖ در ﻋﻬﺪ ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺣﺘﻲ در ﺳﺨﺘﺘﺮﻳﻦ دوره ﻫﺎي زﺟﺮ و
ﺗﻌﺪي ،ﻣﺠﺎز ﺑﻮده اﺳﺖ .اﮔﺮ ﭼﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻋﻴﺴﻮي در ﺷﻬﺮﻫﺎ و دﻫﺎت دﺳﺘﺨﻮش آزار
ﻋﻤﺎل اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻲﺷﺪهاﻧﺪ .ﻋﻴﺴﻮﻳﺎن اﺻﻮل دﻳﻨﻲ ﺧﻮد را در اﻧﺠﻤﻨﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺳﻨﻮات 410و 420در
ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻛﺸﻮر اﻳﺮان ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر
ﭘﺎورﻗﻲ
) (1ﺗﻤﺪن اﻳﺮاﻧﻲ ،ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﺟﻤﻌﻲ از ﺧﺎورﺷﻨﺎﺳﺎن ،ﺗﺮﺟﻤﻪ دﻛﺘﺮ ﺑﻬﻨﺎم ،ﺻﻔﺤﻪ178 .
) (2ﻫﻤﺎن ﻛﺘﺎب ،ﺻﻔﺤﻪ 179 - 178
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬﺮ 154
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
