Page 355 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ و رﺷﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﻋﻠﺖ ﺷﻜﺴﺖ ﺷﻌﻮﺑﻴﮕﺮي ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ‬
‫اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻣﺴﻴﺮ اوﻟﻲ را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﻋﻤﻮﻣﺎ‪ ،‬و ﺧﻮدﺷﺎن ﺧﺼﻮﺻﺎ‬

‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﺮاﻧﻴﺎن آﻧﭽﻨﺎن از اﻳﻦ ﻧﻮع ﺷﻌﻮﺑﻴﮕﺮي ﻧﺎراﺣﺖ و ﻣﺘﺄﺳﻒ ﺑﻮدﻧﺪ و آن را ﺧﻄﺮي ﺑﺮاي اﺳﻼم ﺗﻠﻘﻲ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻧﮋاد و ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺧﻮدﺷﺎن ﻟﻪ اﻋﺮاب ﺗﻌﺼﺐ ﻣﻲورزﻳﺪﻧﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﺷﮕﻔﺘﻴﻬﺎي‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ و از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻧﻔﻮذ ﻋﻤﻴﻖ اﺳﻼم در روح اﻳﺮاﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫زﻣﺨﺸﺮي ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎب ﻛﺸﺎف از اﻛﺎﺑﺮ ﻋﻠﻤﺎي اﻳﺮان و از ﻧﻮاﺑﻎ روزﮔﺎر اﺳﺖ‪ ،‬وي اﺻﻼ اﻫﻞ ﺧﻮارزم‬
‫ﺧﺮاﺳﺎن اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﺮ ﺧﻮﻳﺶ را در ﻣﺠﺎورت ﺑﻴﺖاﷲ ﮔﺬراﻧﺪ و ﻣﺠﺎور ﻛﻌﺒﻪ ﺑﻮد‬

‫ﻟﻘﺐ"ﺟﺎراﷲ"ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺮد ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻛﺘﺎب"اﻟﻤﻔﺼﻞ"ﺧﻮﻳﺶ را ﻛﻪ در ﻧﺤﻮ و ﺻﺮف اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫"اﷲ اﺣﻤﺪﻋﻠﻲ ان ﺟﻌﻠﻨﻲ ﻣﻦ ﻋﻠﻤﺎء اﻟﻌﺮﺑﻴﺔ وﺟﺒﻠﻨﻲ ﻋﻠﻲ اﻟﻐﻀﺐ ﻟﻠﻌﺮب و اﻟﻌﺼﺒﻴﺔ‪ ،‬واﺑﻲ ﻟﻲ ان اﺗﻔﺮد ﻋﻦ‬
‫ﺻﻤﻴﻢ اﻧﺼﺎرﻫﻢ واﻣﺘﺎز واﻧﻀﻮي اﻟﻲ ﻟﻔﻴﻒ اﻟﺸﻌﻮﺑﻴﺔ واﻧﺤﺎز‪ ،‬و ﻋﺼﻤﻨﻲ ﻣﻦ ﻣﺬﻫﺒﻬﻢ اﻟﺬي ﻟﻢ ﻳﺠﺪ ﻋﻠﻴﻬﻢ‬
‫اﻻ اﻟﺮﺷﻖ ﺑﺎﻟﺴﻨﺔ اﻟﻼﻋﻨﻴﻦ و اﻟﻤﺸﻖ ﺑﺎﻟﺴﻨﺔ اﻟﻄﺎﻋﻨﻴﻦ"‪.‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪاي را ﺳﭙﺎس ﻣﻲﮔﺰارم ﻛﻪ ﻣﺮا از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻓﻦ ادب ﻋﺮﺑﻲ ﻗﺮار داد و در ﺳﺮﺷﺖ ﻣﻦ ﻃﺮﻓﺪاري از‬
‫ﻋﺮب را ﺑﻪ ودﻳﻌﺖ ﻧﻬﺎد‪ ،‬ﺑﻠﻄﻒ ﺧﻮدش ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ از ﻳﺎران ﺟﺪي آﻧﻬﺎ ﺟﺪا و ﺑﺮﻛﻨﺎر ﺑﻤﺎﻧﻢ و در دام‬
‫ﺷﻌﻮﺑﻴﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر آﻳﻢ‪ .‬ﻣﺮا ﺣﻔﻆ ﻛﺮد از ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻌﻮﺑﻴﻪ ﻛﻪ ﺳﻮدي ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺨﺸﻴﺪ ﺟﺰ ﺗﻴﺮ ﺑﺎران ﺷﺪن ﺑﺎ زﺑﺎن‬

‫ﻟﻌﻨﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﭘﺎره ﭘﺎره ﺷﺪن ﺑﺎ ﻧﻴﺰه ﻃﻌﻦ زﻧﻨﺪﮔﺎن‪.‬‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ اﺧﻴﺮ زﻣﺨﺸﺮي ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺷﻌﻮﺑﻴﮕﺮي از ﻧﻈﺮ ﺗﻮده اﻳﺮاﻧﻲ آن اﻧﺪازه ﻣﺤﻜﻮم و ﻣﺮدود ﺑﻮده‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺼﻴﺐ ﻃﺮﻓﺪارش ﺟﺰ ﻟﻌﻨﺖ و ﻧﻔﺮﻳﻦ و ﻣﻼﻣﺖ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺛﻌﺎﻟﺒﻲ ﻧﻴﺸﺎﺑﻮري ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎب ﻳﺘﻴﻤﺔاﻟﺪﻫﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻓﻲ در ﺳﺎل ‪ 429‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﻛﻪ او ﻧﻴﺰ از اﻛﺎﺑﺮ و ﻣﻔﺎﺧﺮ‬
‫ﻋﻠﻤﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻳﺮان اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻣﺨﺸﺮي‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﻪ ﺣﺪ اﻓﺮاط‪ ،‬در ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻛﺘﺎب"ﺳﺮاﻻدب ﻓﻲ‬

‫ﻣﺠﺎري ﻛﻼم اﻟﻌﺮب"ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻌﻮﺑﻴﻪ و ﺑﻪ ﻧﻔﻊ اﻋﺮاب ﺷﻌﺎر ﻣﻲدﻫﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻋﺮب‬
‫ﻣﺘﻌﺼﺐ از ﻓﻀﻴﻠﺖ و ﺗﻘﺪم ﻋﺮب ﺑﺮ ﻏﻴﺮ ﻋﺮب دم ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪354‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬