Page 419 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 419
ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺑﺎﺑﻮﻳﻪ و ﻗﻬﺮا از ﻓﻘﻬﺎي دوره ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮا ﺷﻤﺮدهاﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻌﻔﺮﺑﻦ ﻗﻮﻟﻮﻳﻪ ﺷﺎﮔﺮد ﺳﻌﺪ ﺑﻦ
ﻋﺒﺪاﷲ اﺷﻌﺮي ﻣﻌﺮوف ﺑﻮده اﺳﺖ) (1وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ او اﺳﺘﺎد ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ و در ﺳﺎل 367
و ﻳﺎ 368درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮان او را ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺑﺎﺑﻮﻳﻪ و از ﻋﻠﻤﺎي ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮا ﺷﻤﺮد ،آﻧﻜﻪ از
ﻋﻠﻤﺎي ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮا اﺳﺖ ﭘﺪرش ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻗﻮﻟﻮﻳﻪ اﺳﺖ.
- 3اﺑﻦ اﺑﻲ ﻋﻘﻴﻞ ﻋﻤﺎﻧﻲ ،ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ :ﻳﻤﻨﻲ اﺳﺖ ،ﻋﻤﺎن از ﺳﻮاﺣﻞ درﻳﺎي ﻳﻤﻦ اﺳﺖ ،ﺗﺎرﻳﺦ وﻓﺎﺗﺶ ﻣﻌﻠﻮم
ﻧﻴﺴﺖ ،در آﻏﺎز ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮا ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ او اﺳﺘﺎد ﺟﻌﻔﺮﺑﻦ ﻗﻮﻟﻮﻳﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺟﻌﻔﺮﺑﻦ ﻗﻮﻟﻮﻳﻪ اﺳﺘﺎد ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮده
اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻗﻮل از ﻗﻮل ﺑﺎﻻ ﻛﻪ ﺟﻌﻔﺮﺑﻦ ﻗﻮﻟﻮﻳﻪ را ﻫﻤﺪوره ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺑﺎﺑﻮﻳﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ اﻗﺮب ﺑﻪ
ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺳﺖ .آراء اﺑﻦ اﺑﻲ ﻋﻘﻴﻞ در ﻓﻘﻪ زﻳﺎد ﻧﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد ،او از ﭼﻬﺮهﻫﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻜﺮر ﺑﻪ ﻧﺎم او
در ﻓﻘﻪ ﺑﺮﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ.
- 4اﺑﻦ ﺟﻨﻴﺪ اﺳﻜﺎﻓﻲ ،از اﺳﺎﺗﻴﺪ ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎل 381درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ
ﺗﺄﻟﻴﻔﺎت وآﺛﺎرش ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺎه ﻣﻲرﺳﺪ .ﻓﻘﻬﺎء از اﺑﻦ اﻟﺠﻨﻴﺪ و اﺑﻦ اﺑﻲ ﻋﻘﻴﻞ ﺳﺎﺑﻖ اﻟﺬﻛﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان "اﻟﻘﺪﻳﻤﻴﻦ"
ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،آراء اﺑﻦ اﻟﺠﻨﻴﺪ ﻫﻤﻮاره در ﻓﻘﻪ ﻣﻄﺮح ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ.
- 5ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ،ﻧﺎﻣﺶ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻧﻌﻤﺎن اﺳﺖ .ﻫﻢ ﻣﺘﻜﻠﻢ اﺳﺖ و ﻫﻢ ﻓﻘﻴﻪ .اﺑﻦاﻟﻨﺪﻳﻢ در ﻓﻦ دوم
از ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﻨﺠﻢ اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ ﻛﻪ درﺑﺎره ﻣﺘﻜﻠﻤﻴﻦ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﻨﺪ از او ﺑﻌﻨﻮان"اﺑﻦ اﻟﻤﻌﻠﻢ"ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ و
ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ .در ﺳﺎل 336ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه و در 413درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﺘﺎب ﻣﻌﺮوف او در ﻓﻘﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم
ﻣﻘﻨﻌﻪ اﺳﺖ و ﭼﺎپ ﺷﺪه و ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ .ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ از ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر درﺧﺸﺎن ﺷﻴﻌﻪ در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم
اﺳﺖ .اﺑﻮﻳﻌﻠﻲ ﺟﻌﻔﺮي ﻛﻪ داﻣﺎد ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻔﻴﺪ ﺷﺒﻬﺎ ﻣﺨﺘﺼﺮي ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪ ،ﺑﺎﻗﻲ را
ﺑﻪ ﻧﻤﺎز ﻳﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻳﺎ ﺗﺪرﻳﺲ ﻳﺎ ﺗﻼوت ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ ﻣﻲﮔﺬراﻧﻴﺪ .ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮد ﺷﺎﮔﺮد اﺑﻦ اﺑﻲﻋﻘﻴﻞ
اﺳﺖ.
- 6ﺳﻴﺪ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻋﻠﻢ اﻟﻬﺪي ،ﻣﺘﻮﻟﺪ 355و ﻣﺘﻮﻓﺎ 436ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ او را ﻣﻌﻠﻢ ﺷﻴﻌﻪ اﻣﺎﻣﻴﻪ
ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ .ﻣﺮدي ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻮده اﺳﺖ ،ﻫﻢ ادﻳﺐ ﺑﻮده و ﻫﻢ ﻣﺘﻜﻠﻢ و ﻫﻢ ﻓﻘﻴﻪ .آراء ﻓﻘﻬﻲ او ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ
ﻓﻘﻬﺎء اﺳﺖ .ﻛﺘﺎب ﻣﻌﺮوف او در ﻓﻘﻪ ﻳﻜﻲ
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1اﻟﻜﻨﻲ و اﻻﻟﻘﺎب
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬﺮ 418
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
