Page 500 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 500
آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻳﻦ ﻋﻼﻣﻪ ﻧﺤﺮﻳﺮ آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺨﻦ درﺑﺎب ﺗﻮﺣﻴﺪ اﺳﺖ ،ﻣﺎ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮدﻳﻢ ﺧﻠﻞﻫﺎي ﺳﺨﻦ او
را آﺷﻜﺎر ﺳﺎزﻳﻢ(.
از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪﻫﺎ ﻣﻴﺘﻮان ﻧﻔﻮذ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده دواﻧﻲ را در ﻣﺘﺄﺧﺮاﻧﺶ درﻳﺎﻓﺖ.
در زﻣﺎن ﻋﻼﻣﻪ دواﻧﻲ در اﺛﺮ ﺻﻴﺖ ﺷﻬﺮت وي ،ﺷﻴﺮاز ﻣﺮﻛﺰ ﺛﻘﻞ ﻋﻠﻮم ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻮده ،از ﺧﺮاﺳﺎن و
آذرﺑﺎﻳﺠﺎن و ﻛﺮﻣﺎن و ﺣﺘﻲ از ﺑﻐﺪاد و روم و ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن ،داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز رﻫﺴﭙﺎر ﻣﻲﺷﺪهاﻧﺪ) (1ﻋﻼﻣﻪ
دواﻧﻲ در ﺳﺎل 830ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه و در ﺳﺎل 903ﻳﺎ 908درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
- 3ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻤﺮﻗﻨﺪي ﻗﻮﺷﺠﻲ ،ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻣﻼﻋﻠﻲ ﻗﻮﺷﺠﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﺷﺮح ﻣﻌﺮوف ﺑﺮ ﺗﺠﺮﻳﺪ
ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ .ﻗﻮﺷﺠﻲ ﻫﻢ ﻣﺘﻜﻠﻢ ﺑﻮده و ﻫﻢ رﻳﺎﺿﻴﺪان ،زﻳﺞ اﻟﻎ ﺑﻴﻚ را ﻛﻪ ﻗﺎﺿﻲ زاده
روﻣﻲ)اﺳﺘﺎدش( و ﻏﻴﺎثاﻟﺪﻳﻦ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﻛﺎﺷﺎﻧﻲ ﻧﺎﺑﻐﻪ رﻳﺎﺿﻴﺪان ،ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن
ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ،ﻗﻮﺷﺠﻲ ﺑﻪ اﻣﺮاﻟﻎ ﺑﻴﻚ ﺑﻦ ﺷﺎﻫﺮخ ﺑﻦ اﻣﻴﺮ ﺗﻴﻤﻮر ﻛﻪ ﺧﻮد رﻳﺎﺿﻴﺪاﻧﻲ ﻣﺎﻫﺮ و اﺳﺘﺎد ﻗﻮﺷﺠﻲ
ﺑﻮد ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﻴﺪ .ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ و ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺳﻔﺮ ﻛﺮده و در ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ اﻗﺎﻣﺖ ﻛﺮده و در ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ در ﺳﺎل
879درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ) (2ﺷﺮح ﻗﻮﺷﺠﻲ ﺑﺮ ﺗﺠﺮﻳﺪ ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ از ﻛﺘﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره
ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻓﻀﻼ ﺑﻮده و ﺣﻮاﺷﻲ و ﺗﻌﻠﻴﻘﺎت ﻓﺮاوان ﺑﺮ آن زده ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺷﺮح ﻗﻮﺷﺠﻲ ،در ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﻠﺴﻔﻪ
اﻟﻬﻲ ﻧﻘﺶ ﻓﻌﺎﻟﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
ﻃﺒﻘﻪ ﻧﻮزدهﻢ
اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ را ﺷﺎﮔﺮدان ﺳﻴﺪ ﺻﺪراﻟﺪﻳﻦ دﺷﺘﻜﻲ و ﻋﻼﻣﻪ دواﻧﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
- 1ﻏﻴﺎثاﻟﺪﻳﻦ ﻣﻨﺼﻮر دﺷﺘﻜﻲ ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﺮوﻣﻨﺪ ﺳﻴﺪ ﺻﺪراﻟﺪﻳﻦ دﺷﺘﻜﻲ .از اﻋﺎﻇﻢ ﺣﻜﻤﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود،
ﮔﻮﻳﻨﺪ در ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﮕﻲ از ﻋﻠﻮم زﻣﺎن ﺧﻮد ﻓﺎرغ ﮔﺸﺖ .در زﻣﺎن ﺷﺎه ﻃﻬﻤﺎﺳﺐ ﻣﺪﺗﻲ ﺻﺪارت ﻋﻈﻤﻲ
داﺷﺖ و ﺑﻌﺪ اﺳﺘﻌﻔﺎ داد و ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز ﺑﺮﮔﺸﺖ .ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﻨﺼﻮرﻳﻪ ﺷﻴﺮاز ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ از
ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت او اﺳﺖ.
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﺷﺮح زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ دواﻧﻲ ﺗﺄﻟﻴﻒ آﻗﺎي ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ.
) (2رﻳﺤﺎﻧﺔاﻻدبج 4ﺻﻔﺤﻪ 496 - 495
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬﺮ 499
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
