Page 548 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 548
ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺿﺪﻳﺖ ﻋﺮﻓﺎ ﺑﺎ اﺳﻼم از ﻃﺮف اﻓﺮادي ﻃﺮح ﺷﺪه ﻛﻪ ﻏﺮض ﺧﺎص داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻋﺮﻓﺎن و ﻳﺎ ﺑﺎ اﺳﻼم.
اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻲﻃﺮﻓﺎﻧﻪ و ﺑﻲﻏﺮﺿﺎﻧﻪ ﻛﺘﺐ ﻋﺮﻓﺎ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﻜﻪ ﺑﺎ زﺑﺎن و اﺻﻄﻼﺣﺎت آﻧﻬﺎ آﺷﻨﺎ
ﺑﺎﺷﺪ ،اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت زﻳﺎدي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﺎﺑﺪ وﻟﻲ ﺗﺮدﻳﺪ ﻫﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﻼم ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ و
ﺧﻠﻮص ﻛﺎﻣﻞ داﺷﺘﻪاﻧﺪ.
ﻣﺎ ﻧﻈﺮ ﺳﻮم را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻴﻢ و ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻋﺮﻓﺎ ﺳﻮء ﻧﻴﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ ،در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻻزم اﺳﺖ اﻓﺮاد
ﻣﺘﺨﺼﺺ و وارد در ﻋﺮﻓﺎن و در ﻣﻌﺎرف ﻋﻤﻴﻖ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻲﻃﺮﻓﺎﻧﻪ درﺑﺎره ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ و اﻧﻄﺒﺎق آﻧﻬﺎ ﺑﺎ
اﺳﻼم ﺑﺤﺚ و ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﻣﺴﺄﻟﻪاي ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻄﺮح ﺷﻮد اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻋﺮﻓﺎن اﺳﻼﻣﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﻓﻘﻪ و اﺻﻮل و ﺗﻔﺴﻴﺮ و
ﺣﺪﻳﺚ اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ از ﻋﻠﻮﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﺎﻳﻪﻫﺎ و ﻣﺎدهﻫﺎي اﺻﻠﻲ را از اﺳﻼم ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ
ﻗﻮاﻋﺪ و ﺿﻮاﺑﻂ و اﺻﻮل ﻛﺸﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ ،و ﻳﺎ از ﻗﺒﻴﻞ ﻃﺐ و رﻳﺎﺿﻴﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺧﺎرج ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﺑﻪ
ﺟﻬﺎن اﺳﻼم راه ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و در داﻣﻦ ﺗﻤﺪن و ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﻼﻣﻲ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ رﺷﺪ و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ
اﺳﺖ ،و ﻳﺎ ﺷﻖ ﺳﻮﻣﻲ در ﻛﺎر اﺳﺖ؟
ﻋﺮﻓﺎ ،ﺧﻮد ﺷﻖ اول را اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺷﻖ دﻳﮕﺮي را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻌﻀﻲ
از ﻣﺴﺘﺸﺮﻗﻴﻦ اﺻﺮار داﺷﺘﻪ و دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺮﻓﺎن و اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﻟﻄﻴﻒ و دﻗﻴﻖ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﻫﻤﻪ از ﺧﺎرج ﺟﻬﺎن
اﺳﻼم ﺑﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم راه ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي آن رﻳﺸﻪ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ اﻓﻜﺎر ﻋﺎرﻓﺎﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﺎ راﻫﺒﺎن
ﻣﺴﻴﺤﻲ اﺳﺖ ،و ﮔﺎﻫﻲ آﻧﺮا ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ اﻳﺮاﻧﻴﻬﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﺳﻼم و ﻋﺮب ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ ،و ﮔﺎﻫﻲ آﻧﺮا درﺑﺴﺖ
ﻣﺤﺼﻮل ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻧﻮ اﻓﻼﻃﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻓﻜﺎر ارﺳﻄﻮ و اﻓﻼﻃﻮن و ﻓﻴﺜﺎﻏﻮرس و ﮔﻨﻮﺳﻴﻬﺎي
اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ و آراء و ﻋﻘﺎﺋﺪ و ﻳﻬﻮد و ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﮔﺎﻫﻲ آﻧﺮا ﻧﺎﺷﻲ از اﻓﻜﺎر ﺑﻮداﺋﻲ
ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻋﺮﻓﺎ در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ﻛﻮﺷﺶ داﺷﺘﻪ و دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺮﻓﺎن و ﺗﺼﻮف را ﻳﻜﺴﺮه
ﺑﺎ اﺳﻼم ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ و ﺑﺮاي آن رﻳﺸﻪ ﻏﻴﺮاﺳﻼﻣﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﮔﺮدﻧﺪ.
ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﻮم اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﺮﻓﺎن ﻣﺎﻳﻪﻫﺎي اول ﺧﻮد را ،ﭼﻪ در ﻣﻮرد ﻋﺮﻓﺎن ﻋﻤﻠﻲ و ﭼﻪ در ﻣﻮرد ﻋﺮﻓﺎن ﻧﻈﺮي
از ﺧﻮد اﺳﻼم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ،و ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻪﻫﺎ ﻗﻮاﻋﺪ و ﺿﻮاﺑﻂ و اﺻﻮل ﺑﻴﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ
ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﺧﺎرج ﻧﻴﺰ) ،ﺧﺼﻮﺻﺎ
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬﺮ 547
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.