Page 68 - e-Book Cold Chain

61

2.2) การเคลื่อนย้ายผลผลิตเห็ดฟาง (Physical Flow)

โลจิสติกส์ขาเข้า (Inbound Logistics)

สถาบันเกษตรกรรับซื้อผลผลิตจากสมาชิกเกษตรกร วันละ 2 รอบ (รอบเช้า
06.00 น. – 08.00 น. และรอบเย็น 16.00 น. – 18.00 น.) โดยเมื่อเกษตรกรเก็บผลผลิตมาแล้วจะใช้ผ้าเช็ดท า

ความสะอาด คัดแยกเกรด ซึ่งสามารถแบ่งได้ 4 เกรด คือ ดอกตูมใหญ่ ดอกตูมเล็ก ดอกตูมสูง และดอกบาน
ผลผลิตจะถูกใส่ไว้ในตะกร้าพลาสติก และเกษตรกรจะใช้รถจักรยานยนต์ขนเห็ดฟางมาส่ง ณ อาคารรวบรวม

ผลผลิตของสถาบันเกษตร ทั้งนี้ ผลผลิตเห็ดฟางจะมีตลอดทั้งปี เกษตรกรแต่ละรายเพาะเห็ดฟางเฉลี่ย 8 รอบ/

ปี แต่ด้วยธรรมชาติของเห็ดฟางที่ชอบอากาศร้อนชื้น จึงส่งผลให้ในช่วงฤดูหนาวปริมาณผลผลิตจะมีน้อย
กระบวนการภายในสถาบันเกษตรกร (Operation)

เมื่อผลผลิตมาถึงยังจุดรวบรวมของสถาบันเกษตรกร จะมีเจ้าหน้าที่ท าการชั่ง
น้ าหนัก บันทึกข้อมูล คัดเกรดอกครั้ง ราคารับซื้อเห็ดฟางจะมีการประกันราคาตามชั้นคุณภาพของเห็ด โดย
ี
ราคาประกันของดอกตูมใหญ่ 78 บาท/กิโลกรัม ดอกตูมเล็ก 58 บาท/กิโลกรัม ดอกตูมสูง 48 บาท/กิโลกรัม

และดอกบาน 35 บาท/กิโลกรัม เมื่อคัดเกรดเรียบร้อยแล้วจะบรรจุเห็ดฟางลงในตะกร้าพลาสติกตะกร้าละ
ุ
8 กิโลกรัม จากนั้นจึงน าไปเก็บไว้ในห้องเย็น (ขนาด 2.8x10x2.8 เมตร) ที่อณหภูมิ 15 องศาเซลเซียส เพอรอ
ื่
การจัดส่ง ซึ่งทางสถาบันเกษตรกรจะรวบรวมผลผลิตเพื่อจัดจ าหน่ายแบบวันต่อวัน

ส าหรับเห็ดฟางมีกระบวนการรวบรวมที่ส าคัญ คือ เกษตรกรสามารถเก็บเกี่ยว
ผลผลิตได้ตลอดทั้งวัน จากนั้นน ามาท าความสะอาด คัดเกรด แล้วน ามาส่งที่ศูนย์รวบรวมของกลุ่มซึ่งจะรับ

ผลผลิต 2 รอบ คือ รอบเช้า 06.00 น. – 08.00 น. และรอบเย็น 16.00 น. – 18.00 น. เมื่อกลุ่มได้รับผลผลิต

จะท าการชั่งน้ าหนัก บันทึกข้อมูล คัดเกรดอีกครั้งและบรรจุลงในตะกร้าพลาสติกตะกร้าละ 8 กิโลกรัม จากนั้น
จึงน าไปเก็บไว้ในห้องเย็น (ขนาด 2.8x10x2.8 เมตร) ที่อณหภูมิ 15 องศาเซลเซียส เพอรอการจัดส่งในเวลา
ุ
ื่
20.00 น. ซึ่งจะขนส่งโดยใช้รถห้องเย็น โดยเส้นทางการขนส่งผลผลิตจะไปส่งที่ตลาดใหม่ชลบุรีก่อน
(ถึงประมาณ 22.00 น.) จากนั้นจึงจะไปส่งที่ตลาดไท (ถึงประมาณ 24.00 น.)

โลจิสติกส์ขาออก (Outbound Logistics)

่
สถาบันเกษตรกรจะด าเนินการจัดจ าหน่ายผลผลิตด้วยตนเองไม่ผ่านพอค้า
คนกลาง ช่องทางในการกระจายผลผลิต แบ่งเป็น 2 ช่องทาง โดยผลผลิตร้อยละ 70 จะจ าหน่ายที่

ตลาดใหม่ชลบุรี ซึ่งถือเป็นตลาดหลัก ที่เหลือร้อยละ 30 จะถูกส่งไปที่ตลาดไท ในการจัดส่งจะใช้รถห้องเย็น
ซึ่งรถจะออกจากศูนย์รวบรวมในเวลา 20.00 น. เส้นทางการขนส่งผลผลิตจะไปส่งที่ตลาดใหม่ชลบุรีก่อน

(ถึงประมาณ 22.00 น.) จากนั้นจึงจะไปส่งที่ตลาดไท (ถึงประมาณ 24.00 น.) ทั้งนี้ ถึงแม้จะมีการใช้ห้องเย็นใน

การเก็บรักษาผลผลิตและการขนส่ง แต่เห็ดฟางก็ยังมีปัญหาในเรื่องของการสูญเสียน้ าหนัก คิดเป็นร้อยละ 3
เนื่องจากเห็ดฟางเป็นพชที่มีอตราการหายใจสูง นอกจากนี้ ทางกลุ่มมีการจัดการขนส่งด้วยการลดการวิ่งเที่ยว
ั
ื
ื่
เปล่า (Backhualing Management) โดยเมื่อไปส่งเห็ดที่ตลาดไทเสร็จแล้ว จะรับผลผลิตอน ๆ จากตลาดไท

้
ื
ิ
ึ
โครงการศกษาการจัดท าแนวทางการพัฒนาเพื่อการบรหารจัดการโซความเย็น (Cold Chain) ในสนคาพืชผักและผลไมของสถาบันเกษตรกรในพ้นที่ EEC และจังหวัดใกลเคียง
่
้
้
ิ