Page 227 - รายงานการวิจัย การพัฒนารูปแบบดูแลสุขภาพผู้สูงอายุด้วยหลักพุทธธรรม วัดสุคนธาราม อำเภอบางซ้าย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.

213

หมดไปวันหนึ่งๆ โดยไมมีความหมาย ซึ่งการมองตนเองเชนนี้ขึ้นอยูกับประสบการณในอดีตและ
พัฒนาการของชีวิตวาประสบผลสําเร็จมากนอยเพียงใด ฟรอยด (Sigmund Freud) ผูตั้งทฤษฏีจิต
วิเคราะหกลาววา การที่บุคคลยึดมั่นถือมั่นอยูกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งของตนนั้น เนื่องจากมีความขัดแยงใน
จิตใจที่เกิดขึ้นระยะใดระยะหนึ่งของการพัฒนาการตามวัยของชีวิต แลวไมสามารถแกปญหาได จึง

ถายทอดความคับของใจนี้ไปเปนการยึดความคิดตนเปนสรณะ มองความสามารถ รูปลักษณ และมี
มโนทัศนตอตนเองไปในลักษณะที่ตนคิดวาควรจะเปน ซึ่งบางครั้งทําใหการใชความสามารถในการ
ปฏิบัติงานไมตรงกับความสามารถแทจริงของตน ทําใหดูเหมือนวามีอายุแลวสมรรถภาพลดลง
2. บุคลิกภาพ

บุคลิกภาพเปนผลที่มาจากกรรมพันธุ สิ่งแวดลอม การรับรู และการคิด ความเขาใจกอตัวเขา
เปนบุคลิกภาพของคนๆนั้น ซึ่งลักษณะบุคลิกภาพและอุปนิสัยในวัยสูงอายุจะเปนแบบใดนั้น จึงขึ้นอยู
กับการพัฒนามาตั้งแตวัยเด็ก ทางดานรางกาย อารมณ เชาวนปญญาและการปรับตัวในสังคม
ลักษณะของบุคลิกภาพของแตละคนจะบงบอกนิสัยการแสดงออกพฤติกรรม ทาที และจิตใจของคนๆ

นั้น ดังนั้น ผูสูงอายุที่มีบุคลิกภาพออนมาตั้งแตสมัยเด็ก ก็ยอมจะมีลักษณะและความสามารถไปอยาง
นั้นดวย เมื่อมีขอจํากัดทางกายตามอายุจะเสริมใหบุคลิกสงบมากขึ้น แตผูสูงอายุที่แกรงกลามากอน
พอมีอายุก็ยังคงบุคลิกแกรงกลานั้นได

3. ความสนใจ
คนเมื่อมีอายุจะมีลักษณะไมชอบการเปลี่ยนแปลงเปนพื้นฐาน ไมสนใจงานทาทาย ไม
ชอบงานใหมๆ ที่ตองใชการตัดสินใจและความสามารถสูง เพราะความจํากัดของรางกาย ทําให
ผูสูงอายุไมมั่นใจและวิตกกังวลกับความสําเร็จ ไมกลาเสี่ยงทํา เพราะถาผิดพลาดกลัวอายเด็ก อีก
ประการหนึ่งผูสูงอายุจะมองวาชีวิตของตนกําลังสิ้นสุด อนาคตและผลลัพธ ความหวังในชีวิต

ความสําเร็จ เกียรติยศ ไมมีความหมายตอไปอีกแลว ทําใหผูสูงอายุไมอยากไดสิ่งใหม สิ่งที่ผูสูงอายุจะ
หันไปสนใจมากขึ้นก็คืองานในลักษณะแบบเดิมที่ตนคุนเคยมามากกวาการทํางานใหมๆ
4. ความทรงจํา

ความทรงจําของคนเรามีอยู 3 ลักษณะ คือ 1) ความจําในอดีต (remote memory)
จําเรื่องราวเกาๆที่ผานมาได 2) ความจําในเรื่องปจจุบัน (recent memory) เปนความจําใน
เหตุการณที่เกิดขึ้น เรื่องราว ประสบการณ หรือ ขอมูลที่ไดรับในรอบ 24 ชั่วโมง และ 3) ความจํา
เฉพาะหนา (immediate memory) เปนการจดจําเรื่องที่เกิดขึ้นในทันทีชั่วระยะเวลาอันสั้น ผูสูงอายุ

จะมีปญหาความจําในลักษณะที่ 3 มาก ประเภทไดหนาลืมหลัง
ปกติแลวคนเราจะมีความจําดีมากเมื่ออายุ 5-25 ป แตเมื่ออายุมากขึ้นความสามารถใน
การจําจะลดลงตามลําดับ ยกเวน ความจําเรื่องในอดีตจะยังคงดีอยูและชัดเจน ผูสูงอายุจึงมักชอบเลา
เรื่องในอดีตที่ตนจดจําไดมากกวาเหตุการณในปจจุบัน ซึ่งแทจริงแลวผูสูงอายุอาจจะจําเรื่องใน

ปจจุบันไดดีเชนกัน แตตองใหเวลาในการคิดและจดจํา แตความหลากหลายของงานและความกังวล
เปนเหตุใหผูสูงอายุจําไมไดมากขึ้น
5. ความเสื่อมของวัย
เมื่ออายุมากขึ้นความสามารถและความฉับไวลดลง มีความเสื่อมถอยทางจิตใจเจ็บปวยได

งาย ปรับตัวเขากับสังคมไดยาก ประกอบกับความสามารถในการตอบสนองของระบบประสาท