Page 229 - รายงานการวิจัย การพัฒนารูปแบบดูแลสุขภาพผู้สูงอายุด้วยหลักพุทธธรรม วัดสุคนธาราม อำเภอบางซ้าย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.

215

3. ความเสื่อมของสุขภาพโดยเฉพาะที่มีผลเกี่ยวของกับเพศสัมพันธ เปนกิจกรรม
ธรรมชาติที่เปนความตองการจําเปนอยางหนึ่งของคน การมีเพศสัมพันธจึงเปนเรื่องธรรมดาของชีวิตที่
ผูสูงอายุก็สามารถหาความสุขได เวนเสียแตวามีปญหาความเสื่อมของสุขภาพทางรางกาย
4. ความสามารถในการแกปญหา การแกปญหาขึ้นอยูกับองคประกอบสําคัญ คือ ความจํา

การเรียนรูที่สามารถจะนํามาใชประสมประสานในการแกปญหา และ สติปญญาซึ่งจะใชทั้ง
กระบวนการเชน เหตุผล มโนทัศน และผลผลิตของสติปญญา
สมรรถนะทางกายอาจเปลี่ยนแปลงไปในทางลดลง แตมิใชถดถอย ผูสูงอายุตองยอมรับ
การเปลี่ยนแปลงนี้ แลวปรับตัวใหเขากับความจริงจะทําใหภาวการณทํางานจะยังคงอยูตลอดไป

การเปลี่ยนแปลงทางดานจิตใจ
การเปลี่ยนแปลงทางรางกาย และสมรรถภาพมีผลโดยตรงตอสภาพจิตใจของผูสูงอายุ
มองรูปลักษณของตนเอง และมโนทัศนตอตนเองเปลี่ยนไป แตผูสูงอายุสามารถปรับสภาวะทางจิตใจ
และอารมณไปตามการเปลี่ยนแปลงของรางกายและสมรรถภาพไดโดยอัตโนมัติ มีการเรียนรู

ประสบการณทางจิตใจอยางตอเนื่อง ซึ่งทําใหผูสูงอายุสามารถปรับและยอมรับตนเองไดมีความมั่นคง
มากขึ้น
ขอดีอยางหนึ่ง ผูสูงอายุสามารถปรับและพัฒนาโครงสรางขององคประกอบทางจิตใจไป

ในทางทีดีงามไดมากขึ้น และสามารถควบคุมจิตใจไดดีกวาวัยหนุมสาว เราจึงพบวาเมื่อคนมีอายุมาก
ขึ้น มักมีความสุขุมมากขึ้นดวย ผูสูงอายุจะพัฒนาลักษณะของโครงสรางทางจิตใจเฉพาะความเปน
ตนเอง ซึ่งเปนฐานะของการแสดงออกตามวัยของบุคคล โดยลักษณะการแสดงออกขึ้นอยูกับ
บุคลิกภาพ การศึกษา ประสบการณ สภาพสังคมในวัยเด็กและผูใหญของคนๆนั้น บางคนมีเมตตา
บางคนมีการวางทาทางเปนคุณทาว บางคนก็สงบชีวิตปลีกวิเวกไปอยูวัด บุคลิกภาพตามวัยและจิตใจ

ของผูสูงอายุเกิดขึ้นตามความมีอายุสวนหนึ่ง แตอีกสวนหนึ่งมาจากประสบการณที่ไดรับทําใหเกิดการ
กําหนดสภาพทางจิตใจและการแสดงออกของผูสูงอายุตางกันไปดังนี้
1. การรับรู ผูสูงอายุมักจะยึดมั่นกับความคิดและเหตุผลของตนเองทําใหยากตอการรับรู

ตอสิ่งใหม อีกทั้งความสามารถและประสิทธิภาพของอวัยวะรับความรูสึกและการสื่อสาร เสื่อม
สมรรถภาพลง ทําใหการทําความเขาใจ การสื่อขอมูลดวยคําพูด กิริยาทาทาง หรือการสื่อในรูปแบบ
อื่นๆเปนไปอยางชาๆ และไมสูสมบูรณ สงผลใหการแปลความหรือตีความมีโอกาสผิดพลาดงาย ดังนั้น
ผูสูงอายุจึงมักใชประสบการณที่เคยผานมาเปนเครื่องมือประกอบการตัดสินการรับรูของตนเอง

2. การแสดงออกทางอารมณ การเปลี่ยนแปลงทางอารมณของผูสูงอายุเปนกลไก
เกี่ยวเนื่องกับการสนองความตองการของจิตใจ สืบเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของรางกายและ
สมรรถนะ ผูสูงอายุจะมีความรูสึกของตนเองในแงตางๆ สวนใหญจะเปนความทอแทและนอยใจ โดย
รูสึกวาสังคมมิใหความสําคัญแกตนเอง อยางที่ที่เคยเปนมากอน บางครั้งผูสูงอายุเองก็ลืมไปวา ตนได

ถึงวาระแหงการเปลี่ยนแปลงแลว กลายเปนความโลภทําใหผูสูงอายุมีอารมณไมมั่นคง เมื่อถูก
กระทบกระเทือนจิตใจเพียงเล็กนอยสงผลใหผูสูงอายุเสียใจ หงุดหงิด หรือโกรธไดงาย
3. การสรางวิถีชีวิตของตนเอง ความมีอายุเปนการเดินทางใกลแหงความสิ้นสุด ผูสูงอายุ
เริ่มนับเวลาที่เหลือจากปไปเปนเดือนและเปนชั่วโมง เริ่มเตรียมเขาสูสภาวะสุดทายของชีวิต ผูสูงอายุ

หลายคนปรับตัว บางคนเดินทางไปสูงานใหมเพื่อกระตุนเราใจใหใจสุข แตผูสูงอายุบางคนกลับสนใจที่