Page 115 - สุขศึกษาทช21002.indd

106

4. เภสัชกรรม ผูปรุงสมุนไพรตองรูจักการปรุงยาซึ่งมีสิ่งที่ควรปฏิบัติ คือ

4.1. พิจารณาตัวสมุนไพรวาใชสวนไหนของเภสัชวัตถุ เชน ถาเปนพืชวัตถุ จะใช

สวนเปลือกรากหรือดอก ใชสดหรือแหง ตองแปรสภาพกอนหรือไม ตัวอยางสมุนไพรที่ตอง

แปรสภาพกอน ไดแก เมล็ดสลอด เพราะสมุนไพรนี้มีฤทธิ์แรงจึงตองแปรสภาพเพื่อลดฤทธิ์

เสียกอน

4.2 ดูขนาดของตัวสมุนไพรยาวาใชอยางละเทาไร และผูปรุงสมุนไพรควรมีความรู

ในมาตราโบราณ ซึ่งใชสวนตางๆ ของรางกาย หรือเมล็ดพืชที่เปนที่รูจักคุนเคยมาเปนตัวเทียบ

ขนาด เชน คําวาองคุลี หมายถึง ขนาดเทา 1 ขอของนิ้วกลาง กลอมหมายถึง ขนาดเทากับ

เมล็ดมะกล่ําตาหนู และกล่ําหมายถึงขนาดเทากับเมล็ดมะกล่ําตาชาง เปนตน

เรื่องที่ 3 การขออนุญาตผลิตภัณฑอาหารและยา (อย.)

“อาหาร” ในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ.2522 หมายถึง “วัตถุทุกชนิดที่คนกิน

ดื่ม หรือนําเขาสูรางกาย แตไมรวมถึงยา วัตถุออกฤทธิ์ตอจิตประสาท หรือยาเสพติดใหโทษ

นอกจากนี้อาหารยังรวมถึงวัตถุที่ใชเปนสวนผสมในการผลิตอาหาร วัตถุเจือปนอาหาร

สี เครื่องปรุงแตงกลิ่นรสดวย”

ผลิตภัณฑที่ผลิตเพื่อจําหนายมีจํานวนหนึ่งที่เปนผลิตภัณฑที่คาบเกี่ยวหรือก้ํากึ่งวา

จะเปนยาหรืออาหาร เพื่อปองกันความสับสนในเรื่องนี้ สํานักงานคณะกรรมการอาหารและ

ยา จึงกําหนดแนวทางในการพิจารณาวา ผลิตภัณฑใดที่จัดเปนอาหาร ตองมีลักษณะ ดังนี้

1. มีสวนประกอบเปนวัตถุที่มีในตําราที่รัฐมนตรีประกาศตามพระราชบัญญัติยาและ

โดยสภาพของวัตถุนั้นเปนไดทั้งยาและอาหาร

2. มีขอบงใชเปนอาหาร

3. ปริมาณการใชไมถึงขนาดที่ใชในการปองกันหรือบําบัดรักษาโรค

4. การแสดงขอความในฉลากและการโฆษณาอาหารที่ผสมสมุนไพรซึ่งไมจัดเปนยา

นั้น ตองไมมีการแสดงสรรพคุณเปนยากลาวคือ ปองกัน บรรเทา บําบัด หรือรักษาโรค ตาง ๆ

การแบงกลุมผลิตภัณฑอาหาร

อาหารแบงตามลักษณะการขออนุญาตผลิต ออกเปน 2 กลุมคือ

1. กลุมอาหารที่ไมตองมีเครื่องหมาย อย.

อาหารกลุมนี้ สวนใหญเปนอาหารที่ไมแปรรูปหรือถาแปรรูปก็จะใชกระบวนการผลิต
งาย ๆ ในชุมชน ผูบริโภคจะตองนํามาปรุงหรือผานความรอนกอนบริโภค อาหารกลุมนี้ผูผลิตที่มี

สุขศึกษา พลศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น : ทช21002 115
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์