Page 437 - LỜI VÀNG TỔ HUỆ NĂNG - Đặng Hữu Trí

436 | Lời vàng Tổ Huệ Năng

theå löôøng tính, roäng lôùn voâ bieân, cho neân môùi goïi laø ñaïi

thieân theá giôùi.

Kinh: Bôûi vì sao? Vì neáu theá giôùi coù thaät, töùc laø nhaát
hôïp töôùng. Caùi maø Nhö Lai noùi laø nhaát hôïp töôùng, töùc
voán chaúng phaûi laø nhaát hôïp töôùng, cho neân môùi goïi laø
nhaát hôïp töôùng.

Luïc Toå giaûi: Trong taâm minh lieãu, ñeàu chaúng qua
hai phaùp laø bi-trí , do hai phaùp naøy maø ñöôïc boà-ñeà. Noùi
(1)
nhaát hôïp töôùng laø taâm coøn sôû ñaéc, töùc chaúng phaûi nhaát hôïp
töôùng, taâm voâ sôû ñaéc môùi goïi laø nhaát hôïp töôùng. Nhaát hôïp
töôùng laø khoâng ñöôïc laáy giaû danh maø baøn thaät töôùng.

Kinh: Phaät noùi “Naøy Tu-boà-ñeà! Nhaát hôïp töôùng
thì khoâng theå noùi, chæ vì ngöôøi phaøm phu tham chaáp

vieäc aáy”.
Luïc Toå giaûi: Do hai phaùp bi vaø trí maø thaønh töïu Phaät

quaû boà-ñeà, noùi khoâng theå heát ñöôïc, vì dieäu khoâng theå noùi.

1. 悲智 (bi trí): Chæ söï laáy loøng töø bi cöùu ñoä chuùng sanh vaø trí tueä caàu boà-ñeà.
Phaät vaø Boà-taùt ñaày ñuû hai thöù coâng ñöùc naøy, goïi chung laø hai cöûa bi vaø trí.
Trong Phaùp söï taùn quyeån thöôïng, ngaøi Thieän Ñaïo noùi, ñöùc Thích-ca vaø chö
Phaät ñeàu nöông theo theä nguyeän roäng lôùn maø thöïc haønh caû bi vaø trí, khoâng
boû chuùng sanh höõu tình. Trong hai cöûa bi vaø trí naøy, trí tueä thuoäc veà lôïi
mình, töø bi thuoäc veà lôïi ngöôøi. Neáu phoái hôïp vôùi hai tay cuûa ngöôøi, thì bi laø
tay traùi, trí laø tay phaûi. Neáu phoái hôïp vôùi hai boä Kim, Thai cuûa Maät giaùo thì
bi laø Thai taïng giôùi, trí laø Kim cöông giôùi. Neáu phoái vôùi hai vò Boà-taùt ôû hai
beân ñöùc Phaät A-di-ñaø, thì Boà-taùt Quaùn AÂm beân traùi bieåu tröng cho bi, Boà-taùt
Ñaïi Theá Chí beân phaûi bieåu tröng cho trí. Hoaøn toaøn thöïc hieän ñöôïc hai cöûa
bi vaø trí naøy, thì goïi laø bi trí vieân maõn. Chæ coù Phaät ñaït ñöôïc caûnh giôùi naøy
maø thoâi.