Page 79 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN

78

Do đó, dù có khác nhau về cách diễn đạt nhƣng những qua điểm nói trên
về tội phạm có tổ chức đều thống nhất coi tội phạm tổ chức là khái niệm dùng

để chỉ các tổ chức tội phạm và hoạt động phạm tội của các tổ chức đó.

Cần khẳng định, phạm tội có tổ chức là hai khái niệm của luật hình sự,
còn tội phạm có tổ chức là một khái niệm của tội phạm học, nhƣng ba khái
niệm này đều có một điểm chung, đó là đều có thuật ngữ “tổ chức”, mà thuật

ngữ này thể hiện tính chất của một sự vật, hiện tƣợng đƣợc tập hợp một cách
thống nhất; các yếu tố cấu thành tổ chức có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Nói

cách khác, những ngƣời tham gia tổ chức tội phạm, thực hiện tội phạm bằng
phƣơng thức phạm tội có tổ chức hoặc thực hiện các tội phạm có tổ chức đều
có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Bộ luật hình sự năm 1985, Bộ luật hình sự
năm 1999 và Bộ luật hình sự năm 2015, mặc dù chƣa đƣa ra khái niệm “Tội

phạm có tổ chức”, nhƣng Phần các tội phạm cụ thể của Bộ luật hình sự cũng đã
đề cập đến nhiều hành vi phạm tội mà “tổ chức” là yếu tố, dấu hiệu cấu thành
của tội phạm đó. Chẳng hạn: Tội tổ chức, cƣỡng ép, xúi giục ngƣời khác trốn

đi nƣớc ngoài hoặc trốn ở lại nƣớc ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân
(Điều 120 Bộ luật hình sự năm 2015), hay trƣờng hợp tội hoạt động nhằm lật
đổ chính quyền nhân dân (Điều 109 Bộ luật hình sự năm 2015).

Nhƣ vậy, “Tội phạm có tổ chức” có nghĩa hoàn toàn khác và không

trùng lặp với với các thuật ngữ “Phạm tội có tổ chức” hay “Tổ chức phạm tội”.
Các băng, ổ nhóm phạm tội chỉ có thể hoặc chỉ là hình thức đồng phạm thông
thƣờng hoặc là hình thức đồng phạm cao hơn và vẫn đƣợc gọi là “Phạm tội có

tổ chức” mà không phải là tội “Tội phạm có tổ chức”. “Tội phạm có tổ chức”
thƣờng đƣợc sinh ra trong xã hội có nền kinh tế thị trƣờng, hoạt động phạm tội
theo một phƣơng hƣớng, mục đích nhất định, có cơ cấu tổ chức chặt chẽ, có kỉ

luật nghiêm khắc, có ngân quỹ tài chính độc lập, mọi hoạt động phạm tội đều
có sự chỉ đạo thống nhất từ trên xuống dƣới.

Nhận diện và phân biệt đƣợc phạm tội có tổ chức với các hình thức
phạm tội khác giúp các cơ quan bảo vệ pháp luật chủ động đề ra các biện pháp

đấu tranh chống loại tội phạm này có hiệu quả, góp phần giữ vững an ninh
chính trị và trật tự xã hội trên đất nƣớc Việt Nam.

II. CÁC LOẠI NGƢỜI TRONG ĐỒNG PHẠM

Trong việc thực hiện tội phạm của mình, hành vi của những ngƣời đồng
phạm không hoàn toàn giống nhau mà vai trò, tính chất và mức độ tham gia

phạm tội của họ là khác nhau.

Nghiên cứu lịch sử lập pháp hình sự ở nƣớc ra cũng nhƣ các nƣớc trên