Page 38 - مجله_ی_نوابت،_شماره_ی_۴_نقد،_مهر_۱۳۹۹
P. 38

‫بالفعـل شـدن هم از بیـن نم ‌یرود‪ .‬ایـن امر برای‬       ‫«عقـل الگوریتمیـک»‪ 13‬بـا گسـیختگی‪ ،‬فاصله و‬
‫تعریف چیسـتی سـوژگی‪ 19‬حائز اهمیت اسـت‪.‬‬                ‫تعل ‌لهایـی کـه پی ‌ششـرط سـنجش انتقـادی‬
‫از ده ‌ههـای شـصت و هفتـاد میلادی به ای ‌نسـو‪،‬‬        ‫هرگونـه دانـش تولیدشـد‌های باشـد‪ ،‬در تضـاد‬
‫«سـوژه» دیگـر نـه بـا امـکان خود‪-‬موض ‌عیابی‪20‬‬         ‫اسـت‪ .‬اگـر «داد‌هکاوی پی ‌شگویانـه» واقعیـت‬
‫بلکـه بـا قابلیـت کشـف مسـتمر «واقعیـت» بـه‬           ‫را بازنمایـی نکنـد بـه ایـن دلیـل اسـت کـه‬
‫رو ‌شهـای مناسـب تعریـف م ‌یشـود؛ قابلیـت‬             ‫تصمیمـات ب ‌هطـور عمـده بـر اسـاس پروفای ‌لها‬
‫حضـور در واقعیـت‪ ،‬یعنی در حین ای ‌نکه سـوژه‬           ‫اتخـاذ م ‌یشـود‪ ،‬عملکـرد نسـبی ایـن پروفای ‌لها‬
‫خـود را در معـرض واقعیـت قـرار م ‌یدهد‪ ،‬خود‬           ‫منجـر به عـدم تمایز بیـن «واقعیـ ِت» الگوریتمی‬
‫را ب ‌همثابـه «خـود‪ »21‬حفـظ م ‌یکند؛ ایـن پروژ‌هی‬     ‫و «جهـان»ی م ‌یشـود کـه از آن نشـأت م ‌یگیـرد‬
‫خودشـدگی اسـت و همـان «نهفتگی‪ »22‬سـوژه ‪.‬‬              ‫در حال ‌یکـه تمایـز‪ ،‬عـدم انطبـاق اشـیاء و‬
‫ویژگـی حکوم ‌تمنـدی الگوریتمیـک این اسـت‬              ‫بازنمای ‌یهایشـان لازم اسـت فضـای نقـد را بـاز‬
‫کـه اغلـب در سـطح پیـ ‌شآگاه‪ 23‬عمـل م ‌یکنـد‬
‫و سـنجش خـودکار و پی ‌شبینانـ ‌های انجـام‬                                               ‫بگذارنـد‪.‬‬
‫م ‌یدهـد مبنـی بـر ای ‌نکـه چـه بد ‌نهایـی قابلیت‬     ‫حکومـت الگوریتمیک با حکومـت نئولیبرالی که‬
‫انجـام چـه کاری دارند (پتانسـیل) نـه ای ‌نکه چه‬       ‫سـوژ‌هی مـورد نیـازش را تولید م ‌یکنـد متفاوت‬
‫افـرادی واقعـا در حال انجـام چه کاری هسـتند‪.‬‬          ‫اسـت‪ .‬نئولیبرالیسـم از بیشین ‌هسـازی عملکـرد‬
‫در واقـع‪ ،‬پروفای ‌لسـازی انسـا ‌نها را از عاملیـت‬     ‫(تولیـد) و لـذت (مصـرف)‪« ،‬فراسـوژه‪»14‬هایی‬
‫محـروم م ‌یکنـد و فرصتـی برای «سـوژه» شـدن‬            ‫م ‪‎‬یسـازد کـه هنجارگونـه‪ ،‬پـروژ‪‎‬هی مسـتمر‬
‫نم ‌یدهـد‪ .‬حکوم ‌تمنـدی الگوریتمیـک مجـال‬             ‫«خودشـدگی‪ »15‬را دارد و مشـتاقانه درگیـر‬
‫ایجـاد رونـد سـوژگی نم ‌یدهـد زیرا با سـوژه به‬        ‫«خودکنترلـی»‪« ،‬خود‪-‬کارآفرینـی» و «خـود‪-‬‬
‫مثابـه عامل اخلاقـی برخورد نم ‌یکنـد و اهداف‪،‬‬         ‫ارزیابـی» اسـت‪ .‬اما حکوم ‌تمنـدی الگوریتمیک‬
‫انگیز‌ههـا و عملکردشـان را در نظـر نم ‌یگیـرد‬         ‫هی ‌چگونـه سـوژ‌های نم ‌یسـازد و بـدون لحـاظ‬
‫بلکـه محیـط فیزیکـی و اطلاعات ‌یشـان را بـر‬           ‫کردن مـردم در تمام موقعی ‌تهـای جر‌م ‌وجنایت‪،‬‬
‫حسـب پی ‌شبین ‌یهـای موجـود در بـدن آمـاری‬            ‫شـیادی‪ ،‬فریـب‪ ،‬مصـرف و غیـره اثر م ‌یگـذارد؛‬
‫تنظیـم م ‌یکند‪ .‬تنها سـوژ‌‌هی مـورد نیاز حکومت‬        ‫موقعی ‌تهایـی کـه از آ ‌نهـا درخواسـت هیـچ‬
‫الگوریتمیـک ‪ ،‬بـدن آمـار ِی منحصرب ‌هفـرد‪،‬‬            ‫«تولیـد»ی و بـه تبـع آن درخواسـت سـوژه‬
‫فرافـردی‪ 24‬و بازتنظی ‌مشـد‌های اسـت کـه از‬            ‫شـدن‪ 16‬نم ‌یشـود‪ .‬در عـوض‪ ،‬حکوم ‌تمنـدی‬
‫نشـا ‌نهای دیجیتالـی فروفـردی‪ ،25‬جنب ‌ههـای‬           ‫الگوریتمیـک از آگاهـی و بازتابندگـی گـذر‬
‫غیرشـخصی‪ ،‬متفـاوت و بخ ‌شپذیـر‪ 26‬سـاخته‬               ‫م ‌یکنـد و بـر اسـاس هشـدارها‪ 17‬و بازتا ‌بهـا‬
‫شـده اسـت‪ .‬این بـدن آماری فـرو یـا فرا‪-‬فردی‬
‫حامـل نوعـی «حافظ ‌هی آینده» اسـت در حال ‌یکه‬                               ‫(رفلکس) عمل م ‌یکند‪.‬‬
‫اسـتراتژی حکوم ‌تمنـدی الگوریتمیـک شـامل‬              ‫در سیسـتم قانونی لیبـرال‪ ،‬یکپارچگـی هنجارها‬
                                                      ‫مبتنـی بـر قابلیـ ‌ت واکنـش سـوژ‌هها و موازنـ ‌هی‬
   ‫تضمین یا جلوگیری از واقعی شدن آن است‪.‬‬              ‫درد و لذ ‌تهـای ناشـی از پذیـرش یـا نقـض‬
                                                      ‫قوانیـن اسـت‪ .‬ایـن عاملیـت بالقـوه یـا بـه تعبیر‬
                                    ‫‪Subjectivity .19‬‬  ‫آگامبـن «توانایی‪ ،»18‬چیزی اسـت کـه برای بودن‬
                                ‫‪Self-positioning .20‬‬  ‫نیـازی بـه بالفعـل شـدن نـدارد امـا در صـورت‬

                                           ‫‪Self .21‬‬                                ‫‪Algorithmic reason .13‬‬
                                     ‫‪Virtuality .22‬‬                                    ‫‪Hyper-subject .14‬‬
                                 ‫‪Pre- conscious .23‬‬
                              ‫‪Supra- individual .24‬‬                              ‫‪Becoming themselves .15‬‬
                               ‫‪Infra- individual .25‬‬                                   ‫‪Subjectivation .16‬‬
                                   ‫‪Dividualized .26‬‬                                            ‫‪Alerts .17‬‬
                                                                                              ‫‪Faculty .18‬‬

‫شماره ‪ /4‬اهــواز‪ /‬مــهر ‪ /1399‬سپتامبـر ‪38 2020‬‬
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43