Page 97 - مجله_ی_نوابت،_شماره_ی_۴_نقد،_مهر_۱۳۹۹
P. 97

‫بــرای ســعید نقــد اولویــت کلیــدی یــک‬              ‫نقــش منتقــد و روشــنفکر ملــی‪ ،‬همــواره‬
‫روشـنفکر ایـن اسـت کـه دلواپـس و مشـتاق‬                ‫د ‌لمشــغولی ســعید در تمــام دوران حرفــ ‌های‬
‫اســت‪ .‬فعالیــت غایــی چنیــن فــردی ترفیــع‬           ‫وی بــوده اســت‪ .‬تناقــض موقعیــت ســعید‪،‬‬
‫تئور ‌یهــای تخصصــی و پیچیــده نیســت‪،‬‬                ‫مسـئل ‌های اسـت کـه حرفـ ‌هاش را شـکل داده‬
‫بلکــه ســخن گفتــن از حقیقــت در مقابــل‬              ‫اسـت‪ .‬جهـان و ارتباطـش بـا متن و منتقـد برای‬
‫قــدرت اســت‪ .‬بــا ای ‌نکــه اندیشــ ‌ههای‬             ‫ادراک ارزش اثــر روشــنفکری بــرای ســعید از‬
‫برابـری و عدالـت بیشـتر شـ ‌د‌هاند امـا هنـوز در‬       ‫اهمیـت بسـزایی برخـوردار اسـت‪ .‬او بـر ایـن‬
‫بخ ‌شهایــی از دنیــا ب ‌یعدالتــی ادامــه دارد و‬      ‫بــاور اســت کــه نقــش منتقــد آن اســت کــه‬
‫وظیفـ ‌هی روشـنفکر ایـن اسـت کـه ایـن مفاهیم‬           ‫بــه تخص ‌صگرایــ ‌یای کــه در نقــد آکادمیــک‬
‫را در موقعی ‌تهــای واقعــی بــه کار ببــرد‪.‬‬           ‫وجـود دارد بـه طـور رادیکالـی یـورش بـرد و‬
‫روشـنفکران ماننـد متونـی کـه خلـق م ‌یکننـد‬            ‫از واقعی ‌تهـای سیاسـی جامعـ ‌هی معاصـر آن‬
‫ماشــی ‌نهای تئــوری نیســتند‪ ،‬بلکــه دائمــا بــه‬     ‫را بزدایـد‪ .‬سـعید نقـد را امـری بسـیار جـدی‬
‫خاطـر پیچیدگـی وجـودی موجـود در جهـان‬                  ‫م ‌یپنــدارد‪ .‬ب ‌هطــوری کــه بــاور دارد حتــی در‬
‫متغیــر هســتند‪ .‬ایــن تجربــه و پختگــی اســت‬         ‫میــان مبــار‌ز‌های کــه دو طــرف بــدون هیــچ‬
‫کـه بـه اثـر یـک روشـنفکر جدیـت و اهمیـت‬               ‫اشــتباهی در مقابــل یکدیگــر قــرار گرفت ‌هانــد‪،‬‬
‫م ‌یبخشــد‪ .‬نقــش روشــنفکران پسااســتعماری‬            ‫حتـی آن جـا نیـز نقـد بایسـتی حضـور یابـد؛‬
‫ایـن اسـت کـه بـه عنـوان یـک یـادآور بـه‬               ‫زیـرا کـه مسـائل‪ ،‬مشـکلات‪ ،‬ارز ‌شهـا و حتـی‬
‫اسـتعمار و تأثیـرات مـدام آن کنـش نشـان دهند‬           ‫آرما ‌نهایــی وجــود دارنــد کــه ارزش مبــارزه‬
‫و بـه عـاوه فضایـی کـه جوامـع استعمارشـده‬              ‫را دارنــد‪ .‬ب ‌هطــور خلاصــه ایــن توضیحــات‬
‫بتواننــد در آن خــود را نشــان دهنــد گســترش‬
‫و بســط دهنــد‪ .‬تبعیــد بــرای ســعید وضعیتــی‬             ‫عملکـرد یـک روشـنفکر مردمـی اسـت‪.‬‬
‫دوگانــ ‌هی عمیقــی اســت کــه تقریبــا بــرای‬
‫ماهیـت وجـودی نقـد حقیقـی‪ ،‬حالتـی ضروری‬
‫نیــز م ‌یباشــد ‪.‬از نظــر ســعید تبعیــد م ‌یتوانــد‬
‫وضعیتــی باشــد کــه فــرد در آن بــه قدرتــی‬
‫بــرای خــاق بودنــی عمیقــی دســت یابــد‪.‬‬
‫هما ‌نطـور کـه ویلیـام هـارت (‪ )5‬گفتـه اسـت‪،‬‬
‫سـعید در دیـار پساسـاختارها و پسـ ‌تمدر ‌نها‬
‫همـواره بسـان اسـب تـروا بـوده اسـت؛ زیـرا‬
‫کــه او همــواره ســؤظن خــود را بــه کســانی‬
‫کــه خــود را پساســاختارگرا و یــا پســ ‌تمدرن‬
‫م ‌یخواننــد تردیــد خــود را ابــراز م ‌یکــرده‬
‫اسـت‪ .‬سـعید خـود نـه پساسـاختارگرا بـود و‬
‫نـه پسـ ‌تمدرن‪ ،‬بلکـه روشـنفکری مدرنیسـت‬
‫بـود‪ .‬از نظـر سـعید‪ ،‬دریـدا و فوکـو از دوبـاره‬
‫موضو ‌عهــای ســکولار را در دســت ‌ههایی مثــل‬
‫قــدرت و دیفرانــس [تفــاوت] (‪ )7‬حبــس‬
‫نمودنــد و آنهــا را از ســکولار بــودن خــارج‬
‫کردنـد‪ .‬از نظـر وی تغییراتـی کـه دانـش زبانـی‬
‫در فلسـفه و تئـوری بـه وجـود آورده برگرفتـه‬

‫شماره ‪ /4‬اهــواز‪ /‬مــهر ‪ /1399‬سپتامبـر ‪97 2020‬‬
   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102