Page 171 - การประชุม HACC Forum ครั้งที่ 13

167

07-12 Poster Presentation

ชื่อเรื่อง : ถุงรองเลือด
ผู้นำเสนอ : นิตยา จาตูม
E-mail : Oangca_Pa@hotmail.com เบอร์โทรศัพท์ที่ทำงาน : 0 4485 9099 ต่อ706
เบอร์โทรศัพท์มือถือ : 08 2141 6575
หน่วยงาน : โรงพยาบาลบำเหน็จณรงค์ จังหวัดชัยภูมิ

ความเป็นมาและความสำคัญ : ภาวะตกเลือดหลังคลอดหมายถึง การมีเลือดออกทางช่องคลอดมากกว่าหรือเท่ากับ 500
มิลลิลิตร ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนทางสูติกรรมที่พบได้บ่อยและเป็นสาเหตุการตายที่สำคัญของมารดา
ทั่วโลกถึงร้อยละ 25 โดยส่วนใหญ่การตกเลือดหลังคลอดมักเกิดจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดี สาเหตุของการตกเลือดหลังคลอดที่
สำคัญที่พบได้บ่อยคือ มดลูกหดรัดตัวไม่ดี การฉีกขาดของช่องทางคลอด การมีเศษรกหรือรกค้าง และความผิดปกติของการ
แข็งตัวของเลือด มีปัจจัยเสี่ยงทั้งที่สามารถและไม่สามารถคาดการณ์ล่วงหน้าได้ ซึ่งภาวะตกเลือดจะเกิดขึ้นภายหลังการ
คลอดทันทีหรือใน 1-2 ชม.แรกหลังคลอด ซึ่งจากภาวะตกเลือดจะส่งผลให้เซลล์ต่าง ๆ ในร่างกายขาดออกซิเจนและเสียสมดุล
โดยเฉพาะสมองส่วนไฮโปทาลามัสและต่อมใต้สมองที่ส่งผลต่อฮอร์โมนที่สำคัญในระยะหลังคลอด ถ้าได้รับการรักษาที่ล่าช้า
จะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนตามมา ได้แก่ Sheehan’s syndrome โลหิตจางรุนแรง ช็อก ทุพพลภาพ และ เสียชีวิตได้
นอกจากนี้การตกเลือดหลังคลอดยังส่งผลเสียต่อความสามารถของมารดาในการดูแลทารก จากอุบัติการณ์รพ.บำเหน็จณรงค์
ปีงบประมาณ 2559-2561 มีจำนวนการคลอดทางช่องคลอด 331 , 362 , 334 ราย และมีการตกเลือดหลังคลอด คิดเป็น
ร้อยละ 1.20 , 1.38 , 3.59 และตกเลือดร่วมกับมีภาวะช็อค ร้อยละ 0.30 , 0.27 , 0 ตามลำดับ จากการทบทวนเวชระเบียน
พบว่ามีอัตราการตกเลือดและมีภาวะ ช็อคสูงขึ้น ทางโรงพยาบาลบำเหน็จณรงค์จึงได้ตระหนักถึงอันตรายและความรุนแรงที่
จะตามมาจึงได้จัดทำถุงรองเลือดขึ้น
กิจกรรมการพัฒนา : 1. ประชุมปรึกษาหารือและทบทวนภาวะตกเลือดในหน่วยงานร่วมกับสูติแพทย์
2. ทบทวนหลักฐานเชิงประจักษ์เกี่ยวกับการประเมินน้ำหนักทารกในครรภ์
3. จัดทำนวัตกรรมถุงรองเลือด ดังนี้ 1) จากการทบทวนพบว่าถุงตวงเลือดอบแก๊สแข็ง และมีสเกลไม่แน่นอน
2) จึงได้ยกเลิกใช้ถุงตวงเลือดแบบมีสเกล และใช้เหยือกตวงเลือดแทนแต่เปลี่ยนวิธีใหม่เป็นเชื่อมเหล็กเป็นขาตั้งในการวาง
เหยือกเพื่อตวงเลือด และใช้ถุงรองเลือดโดยตรง 3) ติดสีเพื่อให้รู้ถึงระยะที่ต้องเฝ้าระวังและรายงานแพทย์
4. ทำ Active management ทุกราย
5. เมื่อมีการเสียเลือดถึงสเกลเส้นสีเขียว คือ 350 มิลลิลิตร หาสาเหตุและรีบให้การรักษา
6. รายงานแพทย์เพื่อดูแลมารดาหลังคลอดเมื่อเสียเลือด ที่ 450 มิลลิลิตร
การวัดผลและผลของการเปลี่ยนแปลง : ตั้งแต่เดือนมิ.ย. – ส.ค. 62 มีจำนวนการคลอดทางช่องคลอด 17 , 12, 23 ราย
และมีการตกเลือดหลังคลอด คิดเป็นร้อยละ 5.88, 0, 0.23 ตกเลือดร่วมกับมีภาวะช็อค ร้อยละ 0, 0, 0ตามลำดับ ส่งผลให้
มารดาที่มีภาวะตกเลือดหลังคลอด ไม่มีภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง สามารถดูแลตัวเองและทารกได้ บทเรียนที่ได้รับ : 1. การใช้
ถุงรองเลือดใส่เหยือกตวงเลือดโดยตรงสามารถประเมินการสูญเสียเลือดได้ถูกต้องและเร็วขึ้น 2. มารดาตกเลือดหลังคลอด
ได้รับการรักษาที่รวดเร็วและลดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงจากภาวะตกเลือดหลังคลอด
คำสำคัญ : Postpartum Hemorrhage, Shock