Page 174 - การประชุม HACC Forum ครั้งที่ 13
P. 174
170
07-15 Poster Presentation
ชื่อเรื่อง : เจลพอกเข่าสำหรับผู้ป่วยปวดเข่า
ผู้นำเสนอ : ไพจิตร เฮียงพรม
E-mail : h-paijit@windowslive.com เบอร์โทรศัพท์มือถือ : 06 4297 4569
หน่วยงาน : งานแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา
ความเป็นมาและความสำคัญ : คลินิกแพทย์แผนไทยโรงพยาบาลสูงเนิน เปิดให้บริการผู้ป่วยที่เป็นโรคข้อเข่าเสื่อม มีการ
รักษาโดยการพอกเข่า เพื่อช่วยลดอาการปวด บวม ร้อนที่เข่า มีส่วนประกอบหลักคือแป้งข้าวจ้าว ผงบุกรอ น้ำมันไพล และน้ำ
ปูนใส เมื่อให้ผู้ป่วยนำกลับไปพอกเข่าเองที่บ้าน พบว่าแป้งมีการแตก แห้ง ไม่เป็นก้อน ไม่เกาะกันเหมือนที่โรงพยาบาล แม้จะ
สอนให้ผู้ป่วยผสมน้ำมันไพล และน้ำปูนใส เข้าไปก็ยังพบปัญหานี้อยู่ ทำให้ไม่สะดวกในการพอกเข่าแบบแป้ง จึงมีการคิดค้น
นวัตกรรมในการทำเจล พอกเข่าขึ้น เพื่อให้มีความสะดวกในการใช้งาน และเก็บไว้ได้นานมากขึ้น และได้นำมาใช้งานกับผู้ป่วย
ที่มีอาการปวดเข่า ในโรคข้อเข่าเสื่อม พบว่า ผู้ที่รับการรักษามีความพึงพอใจต่อเจลพอกเข่ามากกว่ายาพอกเข่าสูตรแป้ง
กิจกรรมการพัฒนา : เพื่อเพิ่มความสะดวกแก่ผู้ป่วยในการใช้ยาพอกเข่าและเพิ่มประสิทธิภาพของยาพอกเข่า ในการนำยา
สมุนไพรกลับไปใช้พอกเองที่บ้าน วิธีการดำเนินการพัฒนา ดังนี้ 1) ขั้นตอนการเตรียม ค้นหาตำรับยาพอกที่เหมาะสมในการ
รักษาอาการปวด บวมเข่า นำรูปแบบการผลิตยาสำเร็จรูปมาประยุกต์ใช้ เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถใช้งานได้ง่าย 2) ขั้นตอนการ
จัดทำ 2.1) จัดหาวัตถุดิบ แล้วนำมาผสมเพื่อก่อรูปให้เป็นเจล 2.2) ได้ทดลองทำร่วมกับนักศึกษาแพทย์แผนไทย ครั้งแรกที่
ทำจะบรรจุในกระปุก 2.3) วางแผนการจัดทำ และเสนอผู้อำนวยการในการทดลองดำเนินการผลิต 2.4) จัดทำยาโดยเตรียม
สำหรับการผลิตเพื่อการใช้และการจำหน่าย 2.5) การบรรจุในกระปุก การนำไปใช้ไม่สะดวก จึงทดลองบรรจุในหลอดบีบ
ผู้ป่วยประเมินว่ารูปแบบยาที่เป็นเจลใช้งานได้ดี และเสนอให้จัดทำเพื่อการจำหน่าย 3) การทดสอบใช้นวัตกรรม ช่วงที่ 1
ทดลองใช้ยาพอกเข่ารูปแบบเจลในคลินิกเข่าเสื่อมวันพุธ ใช้เวลาพอกนาน 15 นาที ทดลองใช้กับผู้ป่วยจำนวน 9 ราย พบว่า
อาการปวดเข่าลดลงหลังได้รับการพอกเข่า 8 รายหลังใช้ครั้งแรก ได้มีการผลิตยาขึ้นต้องเพิ่มปริมาณมากขึ้นให้เพียงพอกับการ
ใช้ และ ปรับปรุงรูปแบบให้มีการใช้งานได้สะดวก
การวัดผลและผลของการเปลี่ยนแปลง : 1) ประเมินผลความพึงพอใจการใช้จากผู้รับบริการ ค่าเฉลี่ย อยู่ในระดับพึงพอใจ
มาก 2) ทดลองนำสมุนไพรเจลพอกเข่าพอกให้ผู้ป่วยที่มีอาการปวดข้อตามจุดต่าง ๆของร่างกาย ในกลุ่มที่มีอาการ บวม แดง
ร้อน และใช้ในตึกผู้ป่วยใน 5 ราย พบว่า ส่วนใหญ่อาการปวดีขึ้น อาการร้อนแดงลดลง
บทเรียนที่ได้รับ : มีเจลพอกเข่านี้ มีตัวยาหลักคือบุกรอ ทำให้เกิดกลิ่นที่เกิดจากการหมัก บางคนจะรู้สึกไม่ชอบ บางคนชอบ
เพราะรู้สึกเป็นธรรมชาติ มีข้อเสนอแนะจากผู้ป่วยปรับยาให้มีกลิ่นหอม แต่ในการผลิตยาขณะนี้ยังไม่สามารถจัดทำได้
จะต้องมีการศึกษาและค้นคว้าต่อไปที่จะช่วยทำให้ผลิตภัณฑ์มีกลิ่นที่ผู้รับบริการพึงพอใจมากขึ้น การทำเจล พอกเข่านี้เริ่มจาก
การสังเกตการใช้ยาที่ต้องนำไปใช้เองที่บ้าน ทำให้เกิดแรงจูงใจในการพัฒนายาที่ใช้ให้เกิดความสะดวกขึ้น ดังนั้นการสังเกต
เป็นส่วนสำคัญที่จะช่วยให้เกิดการฉุกคิดจึงเกิดนวัตกรรมที่ช่วยพัฒนาการรักษาผู้ป่วยได้
คำสำคัญ : การพอกเข่า เจลพอกเข่า
