Page 76 - STAV broj 312

KULTURA

Iz uredničke bilježnice

Putnik čiji pogled mijenja svijet koji ga okružuje

PLOVIDBA KOJA

SPAJA KULTURE

Piše: Almir ZALIHIĆ Nikola Popović, Skice za plovidbu, “Agnosta”, Beograd, 2019.

utovati znači vidjeti, zapisao je Razumijevanje višeznačnosti simbo- Putnik u Popovićevim putopisima, kao
svojevremeno Ćamil Sijarić. Tvrt- la od posebne je važnosti za razumijeva- i čitalac koji aktivno sudjeluje u procesu
ko Kulenović tvrdio je da nije nje ovih putopisa jer se pojedini simboli konzumiranja teksta, putuje ka identitetu
Ppravi posao putopisca da se bavi javljaju kao konstanta, ali i kao mjesta na specifičnim fragmentiranim tkivom, moza-
pojedinim krajevima i mjestima nego da kojima se može uočiti naglašena autore- ikom sastavljenim od niza dijelova koji se,
istražuje sam proces putovanja, način na ferencijalnost, kao i intertekstualnost. U na prvi pogled, ne uklapaju jedan u drugi,
koji mi mijenjamo mjesta i način na koji tekstovima Šarene haljine Novog Orleana, ali funkcioniraju poput cjeline. Dakle, to
mjesta mijenjaju nas. Slike iz Kalifornije i Kreju je najteže naslikati je jedna fluidna, otvorena cjelina, a takav
Nikola Popović u knjizi Skice za postoje intertekstualne poveznice s djeli- je i njen subjekt čiji se identitet istovre-
plovidbu baštini obje sentence velikih ma Marka Twaina i Rudyarda Kiplinga. meno konstituira i dekonstruira. Tako u
prethodnika. Džungla o kojoj piše Popović je savreme- okviru jedne fluidne cjeline nastaje i spe-
Putopise pišu putnici, skitnice koje na, automobilska džungla, džungla neona, cifična mitologija, unutrašnja logika koja
uporedo s kretanjem od tačke A do tačke fleš-medija i brze hrane. A i takva, ona je vlada u Popovićevim putopisnim zapisi-
B kreću i na svojevrsno unutrašnje pu- mjesto susreta i preplitanja života i smrti. ma. To je mitologija koja, u skladu s po-
tovanje, reflektiraju stanje svog duha u etikom postmodernizma, počiva na
svijetu koji ih okružuje. Putova- fragmentiranosti, “iscjepkanosti”,
nje podrazumijeva traženje, luta- otvorenosti i višeznačnosti simbola.
nje, a ne puko posjećivanje, čak i U ovoj knjizi vlada smjena procesa
onda kada putovanje traje kratko mitologizacije i demitologizacije,
ili ako se putnik na nekom mjestu ličnost putnika-pisca, kao i ličnosti
zadrži svega nekoliko sati, on će junaka njegovih zapisa, pod okol-
krenuti i na unutrašnje putovanje, nostima putovanja, u komunikaciji
propitivanje sebe i vlastitog odnosa i kontaktu s drugima, s drukčijom
spram svijeta. kulturom, s drukčijim mirisima i
U putopisu Pelikani u Sidonu zvukovima, drukčijim disanjem
Popović zapisuje: “Na libanskom nastaje, konstruira se, ali se isto-
jugu vreme ima udaljene otkucaje. vremeno i dekonstruira ukazujući
Ovde se prošlost više nego drug- na vlastitu disperzivnost.
de stapa sa sadašnjim događajima, Jedno od dominantnih obilježja
pa se i čas dolaska pelikana stopio Popovićevih putopisa predstavlja
u priče od tanke istočnjačke svile. komunikacija, tj. razgovor s dru-
Libanske su priče utkane u povest gima, ali i sa samim sobom. U tek-
gradova i žive dalje, životom neza- stu Šarene haljine Novog Orleana
visnim od svojih tvoraca, vraćaju se on piše: “Putnik, šetač u svim
svom izvoru izmenjene i svoje. Pro- pravcima, osluškuje noć, i pred
nose ih putnici cestom što prolaze san mu se vraćaju slike. Grad je
ovuda od Bejruta do juga libanske pejzaž i ambijent a ljudi su ka-
zemlje; tamo je Tir, grad-luka sa ša- rakterom neodvojivi od grada,
renim kućama, tamo su leje limunova posebno njuorlinške žene koje su
u Merdžajunu i Hezbaji, vinogradi i iz profila Afrika, s izrazitim oči-
modra polja zatara, majčine dušice. ma i uvijenim pletenicama, gle-
U predeo koji je pomilovala Božija dajući sagovornika u oči, u njima
ruka, ali gde uvek dopire odjek bita- se ogleda Provansa i Mediteran
ka, uklopile su se i ptice.:” (...) i sva preplitanja kultura koje je

76 26/2/2021 STAV